Fixestes unha valoración moi negativa ADI! Da Asociación: “Hoxe non gañamos, hoxe seguimos perdendo”. Por que?

Porque cremos que non se chegou ao fondo do problema. O caso De Miguel foi presentado como un caso illado. A pesar de estar imputadas 26 persoas, moitas delas exercían cargos de poder nas institucións da provincia de Álava. Non é un caso illado, temos que ir máis aló. Non é unha mazá podre, o PNV ten a cesta chea en todo Euskal Herria: Margüello, Osakidetza, Epsilon, Hiriko, Xurros... Responde a unha forma de entender ao público. O PNV goberna en todas as institucións, e cre que ten o poder de facer e de disolverse a vontade co diñeiro de todos. A sentenza non se pronunciou respecto diso. Non se fala de medidas para acabar coa corrupción, dos compromisos e das medidas de control que deberían adoptar as institucións e as institucións. Seguimos igual. A corrupción seguirá, a xestión política seguirá na mesma liña. Por iso dicimos que seguimos perdendo.

A sentenza ten máis de mil páxinas, só pasaron unhas horas desde que se deu a coñecer. Tiveron tempo para analizalo e facer unha valoración xurídica?

Lemos as cousas que se publicaron nos medios de comunicación, pero necesitamos tempo para analizalas e debatelas en profundidade. En calquera caso, o aspecto cuantitativo non é o máis importante. Non valoraremos si as sancións son suficientes ou si deberían ser maiores. A clave é cualitativa. Todo isto pasou porque non hai control, hai redes clientelases que actúan con total impunidade. Os partidos políticos que xestionan as institucións, e en concreto o PNV, teñen moito que dicir. Non cremos que sexa casualidade o tratamento mediático que se lle deu ao caso, ou que os procesados conten cos mellores despachos de avogados de ámbito estatal para o seu defensa.

Vostedes dixeron que non se aproveitou o caso para transformar os factores económicos e políticos que posibilitan a corrupción.

As actitudes de hipocrisía non serven para nada, como o código ético de partidos ou o Portal de Transparencia do PNV. A xestión do diñeiro público debe facerse en beneficio da sociedade. É imprescindible unha total transparencia. Parece que se aceptan os medios de transparencia, pero cando pedimos información rexéitannola sistematicamente. O Tribunal de Contas advertiu varias veces ao PNV de que non fixo públicas as doazóns de empresas, por exemplo. Estes medios non teñen valor porque non se pon en práctica. Non lle interesa ao PNV, pero tampouco ao resto de partidos. As críticas son moi suaves e non hai nada que achegar. Existen algúns medios pero non desenvólvense. Poderían xurdir outras, pero non hai interese por iso.

O lehendakari, Iñigo Urkullu, e o presidente do PNV, Andoni Ortuzar, foron os primeiros en valorar a sentenza. Ambos se desculparon, pero ao mesmo tempo negaron calquera responsabilidade por parte do seu partido, ao que acusaron de oporse.

É unha táctica habitual, non só do PNV, senón que o PP fixo o mesmo cando saíron á luz os seus casos de corrupción: exculpar ao partido e dicir que son casos illados. Repito, hai unha longa lista de casos, repítense modus operandi e sempre hai persoas implicadas nos poderes públicos. Non é unha casualidade, senón o resultado dunha determinada maneira de entender e practicar o poder, que antepón os beneficios privados e partidistas á sociedade.

Desde que se coñeceu a sentenza sucedéronse numerosas reaccións e manifestacións públicas de todo tipo. Destacaría algo?

Os partidos políticos en xeral quedan na pel. Interpelan ao PNV, cada un á súa maneira, pero non van ás causas. Doutra banda, na concentración que realizamos hoxe vimos polo menos que se implicou máis cidadanía na denuncia dos partidos políticos implicados na corrupción e na defensa dos dereitos de todos e todas.

Pasaron dez anos desde que se iniciou este proceso. O PNV reiterou en varias ocasións que colaborou coa investigación en todo momento.

A Fiscalía, pola súa banda, non tivo medios suficientes para investigar o caso. A Ertzaintza tamén puxo en dúbida a credibilidade do sacrosanto ao difundir que manipulou as probas. A testemuña principal, Ainhoa Alberdi, foi presionada e coaccionada pola Policía Municipal de Pamplona. É o reflexo da súa impunidade á hora de xestionar o poder.

A denuncia de Ainhoa Alberdi polo caso De Miguel fíxose cargo da investigación. Vostede di que se pronunciou en contra del.

A indefensión das persoas que denuncian a corrupción é total. Agora foron o caso De Miguel e Ainhoa Alberdi. As persoas que denunciaron a fraude en Osakidetza sufriron ameazas e presións persoais e profesionais. Outro caso na Deputación de Álava é o dun garda forestal que denunciou a caza clandestina, que é a propia Deputación a que se opón a ela. Todos eles son medios políticos de represión. Non o entendemos: por unha banda, dinnos que a democracia e a participación son os fitos fundacionais da nosa sociedade; por outro, fan todo o contrario.

Nós fixemos unha concentración a favor de Ainoha Alberdi. Non sabemos cal é a súa situación persoal, pero podemos considerar o que expresou no xuízo como un resumo das súas vivencias: que despois do vivido a partir da denuncia, hoxe en día pensaría moito antes de facer o mesmo.

Os procesados teñen a posibilidade de recorrer ante o Tribunal Superior de Xustiza do Estado español (TSJPV). Se o fan, pensan que a sentenza pode cambiar?

Como dixemos, o aspecto cuantitativo non é o que máis nos importa. Pero os recursos que a parte pode activar para protexer aos penados poden provocar unha redución substancial das penas.