O pasado venres o Concello de Bermeo e o de Gernika decidirán ceder a xestión da auga ao Consorcio de Augas Bilbao Bizkaia cos votos a favor do PNV, que ostenta a alcaldía destes municipios, e os votos en contra de EH Bildu e o grupo municipal Guzan de Bermeo. Con este paso, o Consorcio de Augas de Busturialdea, que xestiona a auga do espazo natural de Urdaibai, quedouse en nada, e as forzas da oposición aseguran que a xestión da auga que manda Europa vai en dirección contraria á “sostible e próxima”.

O goberno municipal de Bermeo deu varias razóns para "integrar" a xestión da auga no Consorcio de Augas Bilbao Bizkaia, pero a principal é que carece de recursos económicos suficientes para manter a infraestrutura existente. O alcalde de EAJ-PNV de Bermeo, Aritz Abaroa, insistiu en que as fábricas de conservas deben investir na xestión dos residuos de auga que xeran, entre outras cousas, e asegurou que o Consorcio de Augas de Busturialdea "non ten capacidade técnica nin económica para facelo".

A xestión da auga en mans das multinacionais

A alcaldesa de EH Bildu de EA, Iratxe Arriola, que foi durante anos presidenta do Consorcio de Augas de Busturialdea, condenou os argumentos do goberno municipal de Bermeo. Na súa opinión, na práctica a xestión da auga quedará en mans das “multinacionais” e traerá a visión da auga como “negocio”: “Aínda que Bilbao é pública sobre o papel de Bizkaia, no modelo de xestión réxese polos mesmos criterios que as empresas privadas”, afirma Arriola. A través dunha cadea de subcontratación, denunciou que as multinacionais como Iberdrola, Acciona, Suez ou Aqualia van facerse co control da auga e que o "60% da factura" será para eles.

Segundo Arriola, o Consorcio de Augas Bilbao Bizkaia está “cada vez máis lonxe” da realidade local e da “escala comarcal”. Así, o alcalde de EA di que adoptou decisións que están á marxe dos obxectivos da organización e que son “operacións mercantilistas non lóxicas e inxustificables”.

Arriola defendeu un modelo de xestión pública da auga local sostible, e desmentiu a falta de capacidade, xa que considera que os cambios nas infraestruturas pódense realizar a través dos investimentos da Deputación Foral de Bizkaia. “Esiximos un modelo de xestión pública da auga, sen ánimo de lucro, que desde o punto de vista socio-ecolóxico respecte os dereitos da cidadanía como servizo de interese xeral, que conjugue coa xeración soberana de enerxía local”.

Incerteza de prezos

A plataforma popular Guzan tamén se mostrou en contra de que o Consorcio de Augas de Bizkaia asuma a xestión da auga. Para iso, deu tres razoes: a decisión de transferir a competencia municipal; os estatutos do Consorcio son unha “tapadeira” para que o diñeiro público quede fóra do control das institucións públicas; e porque xera “inquietude” na dirección do prezo da auga no futuro.

O concelleiro de Guzan Xabier Ortuzar explicou que aínda que en 2022 está acordado non aumentar o prezo da auga un 5%, a partir de 2023 non se pode asegurar que se xere outro imposto para financiar as obras e facer fronte ao “déficit hídrico” que suporía o cambio climático na Reserva de Urdaibai: “É evidente que sen recursos hídricos non se poderá construír máis na comarca, para que viva máis xente –sinala o representante de Guzan-. Por que existe tal interese en crear a necesidade de infraestruturas hidráulicas? Non é que co diñeiro dos contribuíntes hai ganas de facer obras para converter a comarca nunha nova presa para o negocio turístico?”.

Ultimamente estanse evidenciando os diferentes modelos que existen en Euskal Herria en relación á xestión da auga. Por exemplo, en Gipuzkoa, Zumarraga e Urretxu debateuse sobre a municipalización da auga e creouse unha plataforma para pedir que non se privatice esta materia prima que é un ben público. Agora, este choque de modelos ten outra trincheira en Bizkaia, nos pobos que rodean a Reserva da Biosfera de Urdaibai.