Iso é o que máis xente quere. Porque centos de miles de persoas morren en Ucraína. Pero como quedar? Que hai que ofrecer a cada parte para que non retome a guerra? Os cidadáns queremos elevar a voz, pero que reivindicar? Segundo os principais medios de comunicación locais, Rusia debe saír de Ucraína e abandonar as terras que invadiu durante este longo ano. Xa está. Posteriormente esixiráselle o pago dos danos, que asuma os gastos de reconstrución de infraestruturas, xuízo sumarisimo a Putin, etc.

Pero, iso é o que temos que reivindicar os cidadáns? Esa formulación é serio? Paréceme que ten dous erros graves inmediatamente. O primeiro, que Rusia non vai aceptar de ningunha maneira, polo que a proposta non serve para terminar a guerra. En segundo lugar, a proposta non ten en conta as razóns que motivaron a guerra, polo que non serve para solucionar o problema. Sexamos prácticos e profundemos na evolución histórica dos últimos anos para poder atopar unha proposta útil.

Sen ir moi lonxe, como cando Lenin creou a república soviética de Ucraína, imos até 1990. Ese mesmo ano Gorbatxov (SESB) e G.Bush Jr. Os presidentes (EEUU) acordaron que o primeiro anularía o Tratado de Varsovia e que a OTAN non se estendería cara ao leste. A Unión Soviética foi abolida en 1991. Pero EE.UU., en lugar de cumprir a súa palabra, elaboraron un plan para estender a OTAN ao Leste. En 2008 Bush impulsou a entrada de Ucraína na OTAN no cume de Bucarest. As autoridades rusas reafirmaron que o exército da OTAN non tiña ningunha intención nas fronteiras de Ucraína. Nas valoracións de Alemaña e Francia púidose ouvir “non é necesario agora provocar a Rusia”. Para os europeos occidentais tamén era unha provocación clara.

En 2014 o presidente electo Janukovich foi destituído por un golpe de estado. Nas eleccións o seu punto central foi a neutralidade de Ucraína. Vitoria Nuland, hoxe Subsecretaria de Estado de EE UU e membro desa Secretaría naquela época, apoiou ás golpistas armadas na praza Maidan. Os habitantes de Donbass foron perseguidos con armas polo goberno columpista.

En 2015 asinouse o convenio de paz de Minsk. Alí asegurábase un marco autónomo ás dúas repúblicas de Donbass. Pero, a pesar do apoio da Organización das Nacións Unidas (ONU), o goberno non cumpriu o seu compromiso.

En 2021 o presidente de Bide reafirmou a súa intención de estender a OTAN cara ao leste. Co fin de evitar a confrontación militar, en decembro de 2021 Vladimir Putin propuxo un acordo de seguridade entre EEUU e Rusia. Ao mes seguinte Joe Biden contéstalle que non estaba disposto a negociar. En febreiro de 2022, Rusia iniciou unha “operación militar especial”. Catro semanas despois, Zelenski aceptou publicamente a neutralidade e, por influencia do presidente Erdogan, en marzo, en Turquía, Rusia e Ucraína asinaron o primeiro borrador de acordo de paz. Biden frustrou esta oportunidade e díxolle a Ucraína que reforzase a guerra, porque Ucraína o necesitaba dentro da OTAN.

Con estes datos enténdese perfectamente que a invasión non foi para conquistar novas terras. Pola contra, ante a agresiva actitude de EE.UU. e da OTAN, ante a falta de cumprimento da palabra dada e o perigo da súa supervivencia, Rusia decidiu anticiparse ao conflito entre eles dando un primeiro golpe, xa que provocaba unha situación tácticamente favorable.

Por tanto, foi un ataque imperialista ou unha iniciativa defensiva? Os expertos en xeopolítica sinalan que os parágrafos anteriores son partes dunha mesma estratexia. Os que poderían estar vinculados a unha planificación da OTAN, realizados co obxectivo de que a Federación Rusa implosiona tal e como o fixo a Unión Soviética hoxe. Os altos dirixentes han repetido unha e outra vez que Rusia entrou nesta guerra porque puxeron en perigo a súa supervivencia.

Seguindo o que dixemos no primeiro parágrafo, que debemos reivindicar os cidadáns de Europa Occidental? Primeiro, lume lento, claro. E logo a diplomacia, a partir do documento de Turquía de 2022, que é o último documento de paz asinado por ambas as partes. E como a mobilización cidadá é necesaria para mobilizar ás autoridades políticas, que organicen a mobilización cidadá aos partidos políticos de aquí. Especialmente a EH Bildu e ao PNV, que son os que teñen maior capacidade de mobilización en Euskal Herria.

* A xornalista ucraína Oleg Yasinsky explícanos perfectamente o que hai que saber para entender esta guerra neste vídeo.

Juan Mari Beloki Kortexarena