Este ano fomos testemuñas dun conflito tan ruidoso como as txarangas nos entroidos de Tolosa. O Concello de Tolosa encargou á Comisión de Txosnas a remoción da txosna de Entroido desde a súa localización anual. Os grupos que compoñen a comisión de txosnas (Ernai e GKS, entre outros) puxeron en marcha mobilizacións para facer fronte á decisión municipal. Posteriormente, un cambio de actitude de Ernaik provocou tensións entre os grupos da comisión. Este feito arrogó as polémicas entre a mocidade da esquerda abertzale (Ernai) e os grupos do movemento socialista (GKS, Itaia, Ikasle Abertzaleak...). Pero o que sucedeu en Tolosa é reflexo do que está a pasar entre os movementos xuvenís.

Este conflito ten a súa orixe en 2016. Rompendo coa unidade que formaba con Ernai, Ikasle Abertzaleak (IA) Sortu e adopta unha nova dirección con EH Bildu. Así comezou a rivalidade entre a mocidade da esquerda abertzale (Ernai) e o Movemento Socialista (Ikasle Abertzaleak, GKS…). Ernai céntrase no nacionalismo e no proxecto político dun País Vasco independente. Con todo, o SGS ten como obxectivo a construción do Estado Socialista Vasco (comunista) mediante o triunfo do capitalismo. Brevemente: GKS acusa a Ernai do escrito por Simone Weil, “cando se fala moito de patria fálase pouco de xustiza”.

A explosión do SGS xerou inquietude en diversos sectores da sociedade. Na U28, por exemplo, o SGS demostrou claramente o éxito en militancia, até chegar a ser ameazante para Ernai. Así mesmo, non hai máis que ver as publicacións dos principais medios de comunicación para darse conta de que a comparecencia de GKS, en xeral, non foi nada agradable. Pero se prevaleceu o relato dos adolescentes radicais e conflitivos, creo que pode ser un punto de vista imposto desde o mundo do sector erdaldun e do xornalismo tradicional. Os mozos tampouco contribuímos a mellorar a inteligibilidad destes fenómenos, porque con categorías nulas como o noso “rasguño” ou a “loita” só difuminamos a análise. Por iso paréceme tan necesaria unha mirada prudente dos mozos cara a este novo movemento.

En primeiro lugar, gustaríame dicir que as disputas entre GKS e Ernai foron suxestivas, deron moito que falar. A sociedade vasca ha tido que preguntarse que é o que estes grupos teñen entre mans. Isto ten que ver cun dos obxectivos da organización que leva o SGS nos últimos tempos; organizar unha educación que responda á paixón política da sociedade. As recentes Universidades Públicas mostraron claramente unha das súas intencións; politizar a mocidade e revitalizar a conciencia política. Para unha sociedade farta da política desde hai tempo, organizar unha oferta destas características paréceme tan enriquecedora como esperanzadora.

En segundo lugar, véñenme á cabeza algunhas preguntas sobre as razóns que levaron á aparición do SGS: non será a resposta lóxica e esperanzadora dos mozos militantes fartos da política institucional GKS? Non demostraron outras formas de organización fóra das institucións bonitas? Cando as eleccións están cada vez máis cerca, mostran uns camiños políticos diferentes ao voto a través dun elemento imprescindible: a organización. O que conseguiron até agora non sería posible si non fose por este elemento explosivo e poderoso, a organización que tanto falta nas nosas sociedades individualistas e atomizadas.

Esperando que GKS teña que superar máis obstáculos que os habidos até agora, quixese facerlles chegar unha serie de suxestións de carácter indicativo. A politización da mocidade hai que dirixila a mozas que xa non están politizados; necesitamos un movemento para os que non teñen ideas políticas. A estética guerreira e a linguaxe agresiva non espertan máis que o interese da xente. Así mesmo, o mero feito de ouvir a palabra comunismo no século XXI lévanos a dar a algún un paso atrás de seguridade. Non somos os mozos capaces de superar o comunismo do século XIX e xerar propostas innovadoras?

Este enfrontamento resucitou algunhas das conciencias da nosa sociedade. Isto foi o máis beneficioso, sacudir as intelixencias oxidadas. A sociedade vasca decidirá a dirección de Euskal Herria. Sexa como fose, gustaríanos que fose unha elección con seriedade. Pero para iso hai que pensar e debater máis aló das txosnas e, sobre todo, fóra delas.