Iso é o bilingüismo: si o paciente é castelán e si é vasco, en eúscaro. O traballo de guerra de todos os días. A resposta que recibimos foi decepcionante: quérennos impor un tradutor automático para que o pouco que hai en euskera estea en castelán, mentres que todo o demais dásenos soamente en castelán. Sendo pacientes e aproveitando a oportunidade, hai que facer unhas propostas concretas e factibles a Osakidetza.

Hai moitas cousas que recoller. En primeiro lugar, si existe unha vontade real de aumentar a presenza do eúscaro, é imprescindible que todas as probas complementarias ofrézanse tamén en eúscaro. Así, pacientes e profesionais afaríanse a ver os textos en eúscaro, asumindo con naturalidade o bilingüismo. Doutra banda, para os traballadores e traballadoras, pode ser unha gran axuda para mellorar o noso eúscaro. Non estamos a impor o eúscaro, non euskaldunizando Osakidetza da mañá á noite: só queremos probas complementarias en bilingüe.

En segundo lugar, está demostrado que as esixencias lingüísticas moi finas non garanten a atención sanitaria en euskera si non se adoptan medidas específicas. Para iso, os itinerarios en eúscaro son imprescindibles: desde a atención primaria á especializada atender de forma oral e escrita en eúscaro (historia clínica en eúscaro), priorizando a paridade lingüística entre pacientes e profesionais. Un circuíto protocolizado no que o persoal sanitario sexa euskaldun e unha vez establecido, si fose necesario, un tradutor.

Terceiro, un protocolo de investigación para as áreas bilingües que teña en conta a lingua. Non é aceptable un estudo baseado en cuestionarios realizados integramente en castelán, por exemplo, ou que exclúa ás minorías. Estudos que teñan en conta a lingua e o xénero. Este non é un reto, senón unha oportunidade: unha oportunidade para impulsar a colaboración entre as institucións e axentes de EH.

A importancia da lingua na atención sanitaria debe ser incorporada á formación continuada dentro de Osakidetza, a través de programas específicos, por unha banda, indirectamente, á vez que se impulsa a investigación nesta materia.

Tamén existe o tema dos estándar, e propúxose no Parlamento, os estándar que poden complementar o III Plan de Eúscaro que virá e que poden incluír achegas de pacientes e axentes sociais.

Levamos anos apostando polos pacientes euskaldunes. Non se pode aceptar unha xerarquía entre pacientes, non se pode renunciar á equidad. Mendigar non é un ladrón nin unha vergoña. As peticións que realizamos son factibles, legais, compatibles coas institucións ao servizo da nosa sociedade, atractivas e eficaces. Unha oportunidade única para que as nosas organizacións sexan un referente a nivel mundial; unha gran oportunidade para mellorar a atención dos pacientes. Non sexamos insinuacións, porque o mellor camiño é o entendemento e o consenso. III Congreso de Osakidetza Temos encima o Plan de Eúscaro: é unha gran responsabilidade, máis oportunidade. Por favor, escoiten a voz do persoal sanitario, xa que é aí onde o Servizo de Eúscaro atopará unha boa colleita. Non teñamos o fígado das formigas para cear.