As rúas de moitos pobos e barrios de Euskal Herria levan semanas cheas de actividades. Desde o respecto aos dereitos de todos os presos políticos vascos que son dereitos fundamentais, até fins como a amnistía lexítima.

As duras e inxustas condicións impostas polos Estados español e francés nos cárceres para frear o COVID-19 agravaron a situación de todos os presos. E unha vez máis, aproveitaron para intensificar especialmente a vulneración de dereitos dos presos e presas políticas vascas.

O 14 de marzo, o Estado español decreta un "estado de alarma" que atenta contra os dereitos e liberdades dos presos. Di que o fai en nome da saúde e a seguridade dos presos de eta. Con todo, o mantemento en prisión dos sectores máis vulnerables, a negación aos presos da posibilidade de acceder a besugos, ou o feito de que centos de funcionarios do cárcere estean a moverse día a día, pon patas para arriba o argumento esgrimido.

Mentres tanto, na rúa, debido ao estado de alarma, os sectores máis activos de Euskal Herria tiñan limitada a nosa capacidade de influencia. Traballamos nos pobos e barrios para paliar os efectos inmediatos do coronavirus. E empezamos a prepararnos ante os efectos devastadores que o COVID-19 deixaría no futuro.

A implantación do estado de alarma foi un ataque contra todos os dereitos e liberdades. Ademais de implantar o modelo de confinamento para reforzar a figura do Estado. Isto provocou que, ante unha crise sanitaria, militares e policías situásense en primeira liña. E pisar os dereitos da cidadanía e dos traballadores e traballadoras en beneficio do capital.

Si todo isto ocorreu na rúa, cando a intencionalidade de todos os uniformados é evidente, que ocorrería nos cárceres, cando os espazos de impunidade son mil veces máis numerosos?

Esta preocupación era palpable e acentuábase con cada nova medida que o estado de alarma traía consigo. Todas as medidas e plans que establecían convertían aos presos políticos vascos no colectivo máis vulnerable.

Era evidente a gravidade do que estaba a suceder nos cárceres. Sabiamos que os presos políticos vascos non eran visitados, que os seus dereitos estaban pisados e, mentres tanto, nunca se realizou unha convocatoria xeral nos barrios e pobos para denunciar a lamentable situación que vivía nos cárceres.

Durante as semanas, as rúas, os espazos naturais para dar a coñecer as nosas reivindicacións, permaneceron en silencio. Os balcóns e as redes sociais convertéronse en espazos para seguir militando. A grave situación que viña dando nos cárceres ao longo deste tempo non foi un erro pór o foco no debate político, senón unha decisión política.

Coidado! Esta decisión política non significa que non se puidese facer nada. Ao contrario, durante os dous meses fóronse cocendo diferentes actividades. Entre elas, unha iniciativa impulsada en maio por 25 organizacións dedicadas á defensa dos dereitos humanos, unha dinámica como SOSPresoakCovid19 ou un manifesto auspiciado por 9 organizacións políticas no congreso español.

Pero devandita decisión política, á hora de denunciar o agravamento das condicións de vida dos presos políticos vascos, supuña facelo nuns parámetros determinados. Dando protagonismo doloroso ao PNV, un dos impulsores da política de dispersión. Ou a Podemos, o partido que está no Goberno español, que si non quere ser parte da solución, será parte do problema.

No tema dos presos, é importante que os avances se sitúen no consenso entre diferentes. Pero en termos excluíntes entendemos que é un erro. É inaceptable a tese que defende que eses consensos, para que se dean eses avances, o papel que ten que xogar a cidadanía vasca debe ser limitado. É preocupante ler que os espazos e acordos alcanzados no camiño da repatriación poden ser danados como consecuencia das formas empregadas para a denuncia. Grave, o que supón que o tensionamiento que se pode dar na rúa para que as pezas do puzzle permanezan xuntas, estea totalmente condicionado.

Neste contexto, dous meses despois de que os gobernos español e francés establecesen unha vez máis unha política penal de excepción contra os presos políticos vascos! O 10 de maio, Patxi Ruiz, veciño da Txantrea e preso político vasco, dixo “Basta!”. Basta, non só cunha actitude concreta contra a súa persoa, senón con todas as medidas que se impuxeron nos cárceres durante a crise do COVID-19.

A folga de fame e sede provocou todas as alarmas. Aumentou a contradición entre dúas estratexias con distintas perspectivas para pór en solución a cuestión dos represaliados políticos vascos.

Con todo, na nosa opinión, o combate posto en marcha por Patxi Ruiz non supuxo ningún problema. Ao contrario, foi un estímulo. Estamos convencidos de que, sen a iniciativa propia, as consecuencias do estado de alarma nas prisións non terían eco na cidadanía. Esa e a seguinte resposta cidadá son as principais vitorias que se poden atribuír en termos políticos á iniciativa de Patxi López. Foi unha gran noticia para nós o feito de que se desconvocase a folga de fame. Pero para nós tamén é importante dicirlle a Kapota que imos seguir adiante. Recollemos a testemuña e traballaremos xuntos e loitando.

Unha vez superados os momentos máis difíciles, apostamos por que os ex presos da Txantrea sigan adiante con esta dinámica. Daremos continuidade ao traballo de forma positiva, baseada na experiencia e boas relacións acumuladas nos últimos meses.

O pasado 22 de maio puxemos en marcha a primeira iniciativa. Reuníronse de forma desigual ao redor de 300 ex presos. A iniciativa consistiu en contextualizar, nun momento concreto, a dinámica posta en marcha por Patxi Ruiz. Por iso damos por finalizada.

A continuación, impulsamos varias iniciativas movilizadoras. Tratando de interferir co traballo alleo, pero aceptando interferencias alleas. “Polos Presos Políticos Vascos, Patxi!” foi a marca que utilizamos, aínda que non somos a única que nos caracterizou.

E coas reivindicacións de Patxi e os que querían sumarse á loita, puxemos en marcha un manifesto.

Hoxe queremos deixar claro que o contido dese manifesto pareceunos importante no seu momento; e hoxe cremos que mantén a actualidade. Trátase dun manifesto de compromiso con todos os presos e presas políticas vascas. Un compromiso de defensa de todos os dereitos que lles corresponden, de denuncia da violación de dereitos e de esixencia da repatriación. O manifesto necesita compromisos para abordar o tema dos cárceres con outra perspectiva. Necesitamos o teu apoio e compromiso, agora máis que nunca (para subscribirche (acceder á dirección URL 0))

Como ex preso da Txantrea, estamos orgullosos do traballo que fixeron os veciños e veciñas. A nosa achega a esta dinámica non foi máis que un seguimento do traballo que se realizou a nivel de barrio ao longo dos anos. O caso do noso barrio non é o único, sabémolo. O barrio tivo claro desde o principio que non se ía a meter en dinámicas estériles, que non ía ter que elixir a que presos do barrio ía traballar.

A nosa guerra é co Estado. Con institucións, persoas e axentes con capacidade para cambiar a situación dos presos políticos vascos, pero que non o fan. Que non queren pór fin á política devastadora que se practica tanto nos cárceres españois como francesas.

O camiño percorrido até agora mostrounos a vontade de traballar desde outra perspectiva o tema das represaliadas e o de Euskal Herria. Impulsando a activación, dando protagonismo á xente e á militancia. Tensionando a rúa no discurso e na forma cando sexa necesario.

Exemplo diso é a reacción espontánea de Patxi Ruiz tras abandonar a folga de fame. Moita xente que se sumou á iniciativa interpelounos: “E agora que?” “Como imos seguir?”. No seu día, puxemos en marcha unha iniciativa que esixía un compromiso concreto coa situación de Patxi Ruiz. Pero ese compromiso ía máis aló, buscaba sumar activos no traballo a favor de todos os presos políticos vascos. E puidemos comprobar a existencia de sectores para coller a testemuña. Por iso seguimos adiante.

En primeiro lugar, e esta vez como membros do movemento popular do barrio, facemos un chamamento especial a participar nas diferentes iniciativas e mobilizacións que se organizarán na Txantrea. Entendemos que estas iniciativas deben servir para reafirmar o compromiso de todo un barrio con todos os presos políticos vascos. Pero tamén para apoiar e fortalecer unha forma de entender e desenvolver a dinámica a favor de todos os presos políticos vascos.

Para terminar, dicir que aproveitaremos o verán para aclarar que tipo de seguimento imos dar ao traballo que puxemos en marcha. Esta vez si, ampliando ao máximo o debate e a participación. Ás dinámicas que poidan estar a favor da volta a casa dos represaliados e represaliadas vascas, queremos sumar unha nova dinámica que teña ao pobo como protagonista. Impulsando a activación social, a confrontación cos Estados e a denuncia dos responsables políticos da política de “reféns de guerra” que se aplica aos presos vascos.

Atención ás convocatorias!

Polos presos políticos vascos, por Patxi!

*Oskar Bizkai, Josu Jiménez, Iker Esparza, Ander Maeztu, Arturo Fernández,

C.Barbarin, Dabid Soto, Felipe castell, Fidel Oses, Haizea Bakedano,

Ibai Mateo, Iker Esparza, Iñaki Aristu, Iñaki Pidal, Izaskun Juarez,

Joseba Pabon, Josu Esparza, Karmele Fernández, Mikel Pardo, Mikel Zudaire

Oier Ardanaz, Oskar Sanz, Tomas Insausti, Ugaitz Astiz, Unai Redin