Nos últimos anos está a falarse de turismo sostible, institucións públicas e medios de comunicación afeitos a promocionar o turismo e a celebrar o crecemento turístico. Pero ese turismo que queren impulsar, é realmente tan sostible?
Si o turismo é o paso do tempo fóra do lugar de residencia, o primeiro que debemos ter en conta é como nos movemos dun lugar a outro. A maioría dos avións refírense aos medios de transporte ligados ao turismo. Nun radio de 100 quilómetros desde San Sebastián contamos con cinco aeroportos, e quen din promover un turismo sostible celebran o aumento de voos que son os principais emisores de dióxido de carbono do mundo. Ademais, nos últimos anos multiplicáronse os jets de luxo no aeroporto de Hondarribia, cando habería que negar de raíz aos máis ricos o dereito a contaminar máis e demasiado, cando habería que prohibilos. Doutra banda temos os cruceiros. Ademais de contaminar o aire, o mar e a súa enorme produción de lixo, achegan o modelo de turismo máis estractivo. En países como Venecia, Barcelona, Marsella ou Lisboa, saben moi ben as persoas que loitan contra eles. Pero aquí os defensores do presunto turismo sostible tratan de atraer cruceiros a Pasaia e San Sebastián.
Quen din promover un turismo sostible celebran a proliferación de voos que son os principais emisores de dióxido de carbono do mundo
Pero non é só mobilidade. Nos últimos días a asociación de veciños Bizi difundiu un vídeo titulado Parte vella, parte lixo. A ocupación das rúas, a diminución da oferta comercial, a proliferación dun modelo de hostalaría acumulativo e explotador, etc., están a converterse nunha realidade insosteible. Nenos, mozos, adultos e maiores atopan obstáculos para levar unha vida normal no seu barrio. Por iso foron moitos os expulsados nos últimos anos.
Os pisos turísticos situados en Donostia-San Sebastián, ademais das molestias que poden ocasionar na convivencia cos veciños nos portais, provocan un incremento directo do prezo das vivendas. Os novos hoteis que se abriron nos últimos anos, como a conversión de edificios completos en hoteis, tamén incrementaron os prezos dos alugueres. É sostible o modelo turístico que xera unha emerxencia de vivenda que expulsa a miles de donostiarras? O Concello de San Sebastián, do mesmo xeito que fixo cos pisos turísticos, instalou un novo parche cos hoteis. Agora nalgunhas zonas de Donostia-San Sebastián non se poderán abrir hoteis, pero danse excepcións en función do tipo de edificio. Ademais, hai que ter en conta que hai moitos hoteis que aínda teñen licencia pero non chegaron a abrir. O seu impacto tamén está por ver.
En ausencia de cambios estruturais, as institucións públicas e a industria seguirán a senda do crecemento. San Sebastián chega a un momento crítico: hai que dar un cambio no modelo de cidade
Os anteriores son exemplos da turistificación da nosa cidade. As variantes que crean vendendo a idea de turismo sostible para continuar co crecemento. En ausencia de cambios estruturais, as institucións públicas e a industria seguirán a senda do crecemento. Donostia chegou a un momento crítico no que hai que dar un cambio no modelo de cidade. Desde a plataforma cos veciños reivindicamos en varias ocasións que as condicións de vida dos donostiarras deben centrarse no centro e situar a cidade na dirección do declive turístico. Aínda que agora parece que está lonxe, está nas nosas mans a concienciación dos veciños e a capacidade de cambio.
Nos últimos anos realizamos propostas para o decrecimiento turístico. Entre elas, a progresiva desaparición dos pesos turísticos. Ademais, hai que dar resposta prioritaria ao enfraquecemento da vida veciñal e á necesidade de que os veciños saian de Donostia. Solucións como a descentralización, a desestacionalización ou a taxa turística non nos serven. Son escusas para non interromper a turistificación e manter aberta a porta do crecemento turístico, que esconden o turismo sostible baixo un concepto tramposo. Seguir crecendo non é sostible.
Para cambiar o modelo de cidade, os donostiarras temos moito que facer. No noso barrio e na nosa cidade, diferentes axentes están a loitar. Estes son os puntos de resistencia da nosa cidade para transformalo todo. Estas pequenas loitas mostran que se pode transformar, aínda que partamos da resistencia, hai alternativas. Doutra banda, estas mesmas loitas son pancas imprescindibles para traballar a cohesión e a solidariedade veciñal.
Unha cita importante para frear a turística salvaxe e pór a cidade na dirección do desastre turístico é o domingo 22. Porque as reivindicacións cos veciños escóitanse máis forte e é hora de vernos na rúa, non cho perdas!
Eihar Egaña, membro da plataforma BiziLagunEkin