Este xoves, con motivo do Día Internacional dos Dereitos Humanos, que se celebra cada 10 de decembro, e ante a "formulación discriminatoria" do Centro Nacional para a Memoria das Vítimas do Terrorismo proxectado en Vitoria-Gasteiz, diferentes axentes do País Vasco en materia de memoria histórica presentaron unha campaña conxunta.
Mapoula do Camiño, O Autobús da Memoria, Berriz 1936 Gogoratuz, Durango 1936, Egia, Xustiza, Indemnización – Genozidio Donostia, Egiari Zor, Gernika Batzordea, Gernika Oroituz Leku, Sociedade Cultural Intxorta 1937, Asociación 3 de Marzo, Sanfermines 78 gogoan eta Oroituz Andoain son outras das asociacións que se uniron.
Visión integral da convivencia
"Euskal Herria é un pobo con Memoria; son moitas as feridas abertas que temos, e non queremos esquecer esas marcas que foron causadas por moitas expresións de violencia. Queremos que ninguén, nin aquí, nin en ningures, sufra o mesmo. ". Así comeza o manifesto que este xoves se presentou en Vitoria-Gasteiz. A intención dos axentes asinantes é ter en conta "todas as vulneracións dos Dereitos Humanos" que se produciron na historia recente.
Por iso, tomaron a "firme decisión de construír unha memoria de convivencia e sen ningún tipo de discriminación nin discriminación". Consideran que este reto debe ser colectivo e baseado nunha visión integral da convivencia, "sen desdibujar da foto ás realidades que conforman o mapa do sufrimento das últimas décadas".
A falta de recoñecemento de miles de vítimas
As asociacións memorialistas consideran que se deron algúns pasos nesa dirección, "experiencias e dinámicas locais, que facilitan a construción da convivencia de forma inclusiva". Con todo, criticaron que tamén existen "estratexias discriminatorias" que alertaron do perigo que supoñen para as mulleres os "indignados".
Dentro desta estratexia se situou o Centro Nacional para a Memoria das Vítimas do Terrorismo, que foi rexeitado polo seu proxecto. De feito, os axentes asinantes cren que "vai no camiño contrario á construción da convivencia" que se debe impulsar.
Lembraron que este centro se basea na Lei 29/2011, de Recoñecemento e Protección Integral ás Vítimas do Terrorismo. Esta lei sinala textualmente que pretende ser "un signo de recoñecemento, respecto e solidariedade coas vítimas de todas as manifestacións de terrorismo rexistradas desde o 1 de xaneiro de 1960". A xuízo dos axentes de memoria, a formulación do Centro de Vítimas do Terrorismo "deixa fóra a miles de vítimas de vulneracións de Dereitos Humanos provocadas polos aparellos do Estado a partir desa data, así como as de anos anteriores".
Aínda que en dúas leis do Goberno Vasco —Decreto 107/2012 e Lei 12/2016— e na Lei Foral 16/2019 do Goberno de Navarra xa se recollen algunhas destas vítimas, lamentaron que o recoñecemento non é do mesmo nivel que o resto: "Deste xeito, aínda hai moitas vítimas que se poden recoñecer e engadir ao mapa de vulneracións dos Dereitos Humanos", engadiu.
"Estamos ante este centro que vai abordar a nosa memoria colectiva marxinando a parte da realidade das vítimas", advertiron os colectivos. "Iso é un problema de convivencia, porque neste momento histórico, necesitamos proxectos construtivos e integrais que contemplen todas as vulneracións dos Dereitos Humanos", engadiu.
Tres esixencias
Os axentes da Memoria reunidos este xoves en Vitoria-Gasteiz realizaron tres peticións a representantes das institucións vascas, á comunidade educativa e aos axentes políticos e sociais.
En primeiro lugar, pediron que non se acepte a "formulación discriminatoria" do Centro Nacional para a Memoria das Vítimas do Terrorismo; en segundo lugar, impulsar dinámicas "baseadas na memoria global, que inclúan todas as vulneracións dos Dereitos Humanos"; e, finalmente, "construír a convivencia sen exclusións".
