Din que se peitean as bruxas... Pero que fan co peite, puír ou alisar o pelo? Para ambos o Peite de Bruxa (Dipsacus fullonum) é de alagala. Alisar o pelo de arriba a abaixo, levantalo de abaixo a arriba. O peite auténtico é o froito seco do peite de bruxa. Trátase dun cardo, un dos cardos máis grandes e robustos, e o seu froito foi utilizado para cardar, puír ou esponjar. De aí o apelido Fullonum quere dicir o dos cardeais. Toda a planta é espiñenta, pero así é o conxunto de flores que ten no extremo dos talos longos. Á planta tamén se lle chamou espino, e ao lugar onde este cardo é abundante denominóuselle elordi. Aínda se usa, sobre todo para cardar a la, xa que as crines do peite de bruxa crean unha cámara en fibras de pelo, unha estufa ou unha manta para manter a calor. Nunca se inventou unha máquina capaz de facer ese magnífico engreimiento, si non se pregunta aos británicos que en materia de la son os máis brancos dos poldros, como di Archibald William Smith na súa edición de 1963 A Gardener’s Book of Plant Names (Libro de nomes de plantas para vegetariano).

Kardaberatx, astacartas, arbustos, gardantx, gardantxuri, cardo, astrakales, etc... son moitos os nomes que ten este cardo. O nome de kardu provén da lingua púnica ou amazígnea a través da ponte da latina, da súa raíz de "picar" nelas. Picando con espiñas o cardo deféndese. Tamén sabe abandonar a simple garda de si mesmo para atacar: as súas follas crúzanse de dúas en dúas e están unidas no pé, cunha especie de mímico ou cáliz que suxeita o talo. Neste mímico recollen a auga da choiva ou o rocío. De aí o nome de Dipsacus, que provén da palabra grega “dipsa” (sede). Pero non só ten sede de auga. Na auga que acumula afóganse moitos insectos. Aparentemente, na historia das plantas é un dos inicios da vía de captura e consumo de insectos e denomínase protocarnívoro ao peite feiticeiro. Din que a auga que recolle é boa para fortalecer o cabelo que logo peiteará.

Carlomagno obrigaba a cultivar 94 plantas nos territorios do seu mandato a finais do século VIII ou principios da URL 0, incluíndo o peite feiticeiro. É necesario para cardar os tecidos das arrópatas, pero tamén é coñecida a herba medicinal. É unha herba moi boa para o coidado do traseiro de egua, tan abundante naqueles tempos e non hai moito tempo. Cócese a raíz con viño, a tritura ata que toma forma de cera e cúrase as gretas e as fístulas, postas en emplasto ou emplasto, así como as feridas. Así mesmo, Andrés de Lagoa, médico español do papa Xullo III, describe unha fermosa forma de ouriñar con facilidade. Di: en cada semente madura da cabeza do peite de bruxa vive un verme ou nematodo (Ditylenchus dipsaci). Collelos e penetrar vivos polo pene. François-Joseph Cazin, médico e gran promotor da fitoterapia, escribiu en 1850 sobre ese mesmo nematodo, dicindo que el collía algúns para quitarlle a dor de muelas e masticaba fronte a el.