Atrás quedou o período no que as feministas gritaban a reivindicación "non é non". Hai anos que empezamos a defender "só é que si", para que a culpa das agresións sexuais non caia ás costas das mulleres. A resposta á violación colectiva dos Sanfermines 2016 marcou un fito e a loita rueira chegou ás institucións, tarde e, por suposto, a levantar pos. Só que si é que si é unha das cuestións que máis tensión provocou na coalición do Goberno español, entre o PSOE e Unidas Podemos. O pasado mes de outubro púxose en marcha a Lei Orgánica Española para a Plena Garantía da Liberdade Sexual, que acordou centrar a idea de recoñecemento, unificando os delitos de abuso sexual e agresión sexual, entre outros, para evitar que as mulleres tivesen que demostrar a súa resistencia no momento da agresión. Quixeron evitar a revictimización e a culpa.

Pero a lei tiña "defectos": algúns xuíces aproveitaron a lei para reducir as condenas aos presos que cometeron agresións sexuais. A sociedade escandalizouse e varios medios de comunicación e partidos utilizárona para espertar a alarma social, dicindo que os violadores saían á rúa e provocando medo e indefensión ás mulleres. Pois, seis meses despois, aprobaron a reforma da lei no Senado, o 26 de abril, "emendando os erros". O 20 de abril pasou a langa do Congreso, pero con claras discrepancias: a reforma avanzou porque a proposta presentada unilateralmente polo PSOE foi apoiada polo PP. Recibiu 233 votos a favor, incluído o PNV, 59 en contra, entre EH Bildu e Unidas Podemos, e 4 abstencións. Por tanto, aprobouse unha reforma legal que pretende "garantir por completo a liberdade sexual" porque a dereita quixo. De feito, a ministra de Igualdade, Irene Montero, criticou ao PSOE que se negocie cos que teñen o visto e prace como "teatro" e que as súas propostas se pechen. Podemos e EH Bildu, entre outros, pediron que a aprobación "non se toque", e que a violencia non se poña no centro, senón que se considere agravante. Pero os debates foron inútiles e o PSOE decidiu "arranxar" os erros pola súa conta.

Que erros emendaron? O "maior castigo dos delitos máis graves", confirmou a ministra de Xustiza, Pilar Llop. É dicir, serán máis castigados os casos nos que se demostre a existencia de violencia ou intimidación, que abandonaron o centro da aceptación e que foi a principal crítica das feministas. A revictimización continuará vixente. Que mensaxe transmite ás mulleres? Que a agresión é só si púxose resistencia, outra vez á lema "non é non". Outra vez atrás, para pór a carga dos ataques ás costas das mulleres. E mentres no sistema punitivista discútese si os homes seguen practicando "liberdade sexual" en nome do patriarcado, con "dificultades" para comprender a diferenza entre as agresións sexuais e as relacións sexuais.