Si a última ofensiva imperialista global, é dicir, a hipotética “loita contra o terrorismo”, ensinounos algo, o estado de excepción converteuse nunha tecnoloxía para gobernar a normalidade. Calquera medida adoptada nun estado de excepción deixa o seu sinal na normalidade: as medidas excepcionais adoptadas polos gobernos na loita contra o terrorismo global han quedado nas lexislacións “comúns” dos países. Noutras palabras, a excepción converteuse en norma.

No momento no que se están tomando medidas de emerxencia todos os días en nome da excepción, é necesario ter en conta o anterior. Até hai dúas semanas están a destruír os dereitos que nos parecían intocables; e non só os dereitos das persoas traballadoras gañadas colectivamente a través da folga ou a loita, senón tamén os dereitos individuais (liberais).

Entre todos estes exemplos, cabe destacar a norma aprobada hai uns días para legalizar o control dos movementos das persoas a través da geolocalización dos dispositivos tecnolóxicos. No caso de China, quedou claro que o aumento da soberanía (e do control dos movementos) non é tanto ao pechar as fronteiras –como quixeron demostrar os primeiros intentos réptiles dos Estados da UE-, senón ao controlar e vixiar os movementos das persoas a través da administración de datos e as redes dixitais.

Esta norma foinos vendida como medida para controlar os contactos entre todos os posibles infectados polo virus. Neste sentido, resulta bastante curioso que se adoptou esta “medida” utilizando o mesmo método que hai uns meses as compañías telefónicas para a súa suposta proba piloto. Lembran o “estudo estadístico” que se puxo en marcha entre novembro e decembro de 2019 durante seis días, cuxa segunda fase estaba prevista para o verán de 2020?

Por tanto, unha das dúas: ou ben a finais de 2019 xa sabían que viña a emerxencia sanitaria, ou ben se están aproveitando de emerxencia para impulsar as novas técnicas gobernamentais que viñan estudando hai tempo, é dicir, está a facerse un uso político da emerxencia e da excepción. O estado de excepción nunca é neutral, sempre é político.

Por todo isto preguntámonos (chámannos mal-pensados): Que pasará despois da emerxencia sanitaria? Deixará de utilizar esta tecnoloxía e volverá converterse nun mero instrumento de investigación comercial (xa moi lamentable)? Ou – co pretexto de “funcionar tan ben contra a emerxencia”– vaise a normalizar o seu uso e vaise a estender –de forma legal e en nome da transparencia– a controlar os movementos e encontros entre as persoas?

E –para adiantarnos ao crítico– deixemos ao carón os reduccionismos como “xa teñen todos os nosos datos”. É diferente recoller datos (tecnicamente) ou dar un uso (político) dos mesmos para gobernar á sociedade. A pesar de que estas dúas variantes de uso son totalmente despreciables, a utilización dos datos para realizar investigacións de mercado (é dicir, promovendo a sociedade de consumo) ou, entre outras cousas, o rexistro da persoa que acudiu a unha manifestación ou a súa utilización como proba nun proceso xudicial (é dicir, multiplicando os dispositivos de control e vixilancia dunha sociedade que xa se atopa extraviada) é totalmente diferente.

Do mesmo xeito, podemos preguntarnos sobre os cambios fundamentais que se están dando tanto no ámbito dos dereitos dos traballadores como na militarización dos espazos e da vida social. Unha vez pasada esta crise, vaise a eliminar a norma que permite ás empresas “acelerar” os ERTE/ERE, ou os empresarios poden seguir vulnerando os dereitos dos traballadores coa escusa de “ter que recuperarse do golpe da crise”? Ao exército quitaránselle as competencias de orde pública (é dicir, a autorización de represión) ou se empezará a militarizar toda emerxencia, utilizando o exército como resposta a todo acontecemento que vaia desde desastres naturais a protestas sociais (como xa está a ocorrer noutros países europeos)? Será posible volver gozar do espazo público de forma popular e colectiva, ou se profundará na tendencia á mercantilización, privatización e militarización do espazo e barrios xa iniciados nos últimos anos?

Todas estas dúbidas e reflexións lévannos a preguntarnos: Que nos espera tras o estado de excepción? Cal será a “normalidade” de mañá? Nun mundo no que o estado de excepción e a normalidade están en permanente relación dialéctica, máis aló de que a excepción confirme a regra, podemos dicir que esta é fecundada e prescrita. Noutras palabras: a excepción nunca volve á normalidade, produce a súa propia normalidade.

Loitemos contra a crise e a normalidade: non volvamos á normalidade, non vaiamos á normalidade de mañá. Rompamos a dialéctica de excepcionalidade para converter a crise nunha revolución.