O aragonés é a lingua romance que aínda se utiliza nalgúns vales pirenaicos. Está a piques de perderse, e as iniciativas para evitalo están a multiplicarse nos últimos anos. Así, nun dos vales aragoneses, o Alto Galligo, no que o aragonés está presente, habilitouse unha páxina web para recompilar e difundir información sobre esta lingua.

A web está en marcha desde o pasado 20 de xuño e está dividida en varias seccións: Tamén hai estudos sobre o aragonés do Alto Galligo, un depósito sobre toponimia e vocabulario, e unha presentación sobre o idioma. Un mapa interactivo tamén sitúa cada investigación e os datos relacionados co vocabulario.

Do mesmo xeito que o resto das linguas romances (francés, catalán, castelán, occitano…), o aragonés é unha linguaxe derivada do latín. A principios do século XX, no norte de Aragón, nas proximidades dos Pireneos, atopábase aínda moi estendida, tal e como puido recoller o lingüista alemán Fritz Krüger na súa visita ao Alto Gallino.

A variante do Alto Gallino caracterízase pola pronuncia da letra “f” (fabla, farina…) no inicio e nos intervalos da palabra, ou pola substitución de “j” pola letra “ocupada”, por exemplo, en San Chua. Polo menos desde o século XIII existen documentos que indican que no Alto Galligo falábase aragonés.

Con todo, na primeira metade do século XX, a comarca sufriu un gran despoboamento, e a influencia e exclusión do castelán fixeron que hoxe en día o aragonés tamén se atope en perigo de extinción. En 2007 aprobouse en Aragón a lei para protexer o idioma aragonés, pero non é unha lingua cooficial e esa falta de recoñecemento tamén fixo que cada vez haxa menos falantes.