- A hondarribitarra Mayi Lekuona Artola leva anos inmersa no mundo da permacultura, cando vivía en Canadá. “Compramos alí un pequeno terreo, e aí empezamos co horto, coas galiñas… cunha vida sinxela”, di. Tras os estudos de bioloxía e oceanografía, interesouse pola permacultura e empezou a lerse e a formarse. O proxecto Maïa Permaculture púxose en marcha hai pouco máis dun ano, grazas aos coñecementos e experiencias que se foron adquirindo ao longo destes anos, despois de Canadá, tamén en Xapón. “Neste momento realizo asesoría e deseño para proxectos baseados na permacultura”.
A permacultura baséase en tres principios éticos: o coidado da terra, o coidado das persoas e a distribución equitativa. “Estes son os principios nos que pensamos á hora de realizar calquera deseño, e aínda que nun principio parece que estas bases se apliquen na horta ou no xardín, en realidade pódese levar a todos os ámbitos da vida”, di Lekuona. Estes son os alicerces sobre os que se asinta Lekuona na educación infantil, na vida persoal ou na formación de grupos.
En que consiste a permacultura trasladada ao ámbito agrario? Así, por exemplo, un bosque sostible que acaba de deseñar Bidarrai, o hondarribiarra resúmeo da seguinte maneira: “Miramos a diversidade, a existencia de moitas especies diferentes, así como o uso dos recursos. Tense en conta o que achega cada especie, por exemplo, plantando os que dan nitróxeno ao solo en beneficio doutras plantas que o necesitan. Doutra banda, utilízanse plantas autóctonas e compost para o abono”. Trátase, por tanto, de comprender e ter en conta o sistema no seu conxunto, e de seleccionar adecuadamente cada un dos elementos que o integran en función das súas funcións.
En Euskal Herria e en eúscaro, nos seus inicios
Durante a presentación do proxecto Lekuona Maïa Permaculture en Bioterra, e falando co seu coordinador, déronse conta de que apenas hai contidos sobre permacultura en eúscaro; máis tarde, a única web que se atopou en eúscaro era a súa. “Un dos meus obxectivos é impulsar a permacultura en Euskal Herria e en eúscaro. Bo, hai xente que está aquí, pero non, por exemplo, movementos como en Cataluña”, di. Di que no País Vasco Norte está moito máis desenvolvido que no Sur, pero tamén aí, en eúscaro, pouco.
Segundo explicounos Lekuona, algunhas persoas e proxectos están a tratar de cubrir este baleiro. Ivan Tellaetxe de Orduña, Kiribilore Permakultura en Vitoria-Gasteiz, Victor Barahona, que tivo en marcha o proxecto Aralar Permacultura en San Sebastián… “Estamos a construír a rede aos poucos e de face ao ano que vén, a nosa intención é empezar a dar talleres. Ao final, a xente sabe pouco disto, e é necesario divulgar, pór en marcha proxectos para chegar á cidadanía”, conclúe Lekuona. Un reto bonito, por tanto, o que teñen/temos entre mans.