Víctor Erice, gañador do Premio Donostia este ano, pregunta aos xornalistas do Festival: “Sabedes cal é o soporte de imaxe máis permanente?”. A resposta non é o soporte dixital, non o fotoquímico, senón o aceite. A pintura ao aceite evita a cicatriz do esquecemento mellor do que pode facer o cine.

Con todo, o camiño da eternidade aberta polo cine é amplo e caudaloso, e cada ano a achega do Festival é frutífera. Entre os clásicos, este ano contamos coa retrospectiva de Teshigahara, astilladora nas súas formas e contidos; imaxes inmortais do Festival nas entrañas de José Val do Omar ou o Realismo socialista máis antigo de Raúl Ruiz e Valeria Sarmiento.

Por suposto, sen espectadores non se pode ser lembrado. Neste sentido, todos os novos proxectos que pasen polo Festival deben contar co recoñecemento de público e crítica. Entre os vistos, dous son os que non puiden descabezar: The Zone of Interest de Jonathan Glazer e Rotter Himmel (Afire) de Christian Petzold. As perlas competiron na sección e, aínda que non mereceron gran honra entre os espectadores, gustaríame recomendalas. Ademais, apunta para as tristes tardes de outono a Fallen Leaves do gran Aki Kaurismäki.

Deixando ao carón os famosos nomes, referireime a Misión a Marte, primeira longametraxe de Amat Vallmajor do Pozo, e a Mamántula, a xoia do donostiarra Ion de Eslamiada, que proclaman con rotundidade a bandeira do underground e da maior amplitude. O seu desinterese e proximidade é pracenteiro.

Así mesmo, seguindo afastándose das propostas máis arrogantes e ambiciosas, O Castelo, de Martín Benchimol, merece a pena tamén a atención. Neste caso, si, o xurado e eu coincidimos, porque a película arxentina foi a gañadora de Horizontes Latinos. Destaca tamén no seu gran pequeñez Here, de Bas Devos, do departamento de Zabaltegi-Tabakalera.

Ademais de recordos e recordos, o Festival de Cine deste ano deixounos sobre todo traballos para casa. As horas de soño que hai que recuperar, as novas filmografías que hai que coñecer, as actuacións que non puiden perder nos próximos meses… Aí poríame o experimental Anatomie d’une xute (Justine Triet), May December (Todd Haynes) ou O auxe do humano 3 (Eduardo Williams), gañador da sección Zabaltegi-Tabakalera.

Pero, que ocorre cando as pantallas se apagan? Que alfombra vermella levántase e levántanse os pos gardados debaixo? Que durabilidad ten un evento que axuda a pór á venda unha cidade pintada con pintura fina de aceite durante unha semana? Talvez esa sexa, de face ao futuro, a imaxe que nós debemos lembrar. Se cadra ten razón Eric e é verdade que non sempre imos enterrar nos mellores e novos límites.