A lectura dunha obra literaria pode resultar, a miúdo, difícil e complexa para o lector, por exemplo, polo uso dun vocabulario enriquecedor por parte do escritor, ou polo estilo ou forma estraña e complexa da escritura, até o punto de que o texto e a propia idea resultan incomprensibles ou difíciles de comprender –non estaría mal que os xornalistas dos medios de comunicación reflexionasen respecto diso–. En definitiva, tamén é posible reducir a afección á lectura, converter a literatura en “afección exclusiva dos intelectuais”, e retomar da man a negación a iso, deixar de ler, por certo. Sería bo para todos ir á sinxeleza, pero iso tamén xera certa reticencia, tamén deberiamos analizar por que escribir "simples" xera receo e por que sempre quixemos escribir un pouco difícil.

O escritor que utiliza un vocabulario complexo e fala de cousas abstractas é xeralmente un home e un adulto, que é a imaxe máis estendida. Ou prestixioso, quizais mellor dito. E alén, pénsase que escribir contos é "máis fácil", é dicir, que a nenos, adolescentes e mozos hai que escribir “simple”, “fácil”, e iso tamén é “fácil”. No fondo, a pregunta é Goza a literatura infantil e xuvenil de prestixio en todo o mundo da literatura?

“Do mesmo xeito que a infancia está desprestixiada, o mesmo ocorre co coidado, tamén coa literatura infantil e xuvenil”, subliña Alaine Agirre. Neste sentido, Jasone Osoro: “Nos medios de comunicación non aparece nada sobre a literatura xuvenil e esquécese que para chegar á literatura de adultos, primeiro hai que pasar pola literatura infantil e xuvenil”.

Espazo para preguntas frívolas

Osoro falou bastante de frivolidade: “Non debemos ser intelectuais, fagamos preguntas frívolas”.

O escritor elgoibartarra fala de libros escritos por el mesmo, mesmo nos clubs de lectura de adultos, pero nun deles non recolleu o resultado. Os mozos necesitan, para Osoro, que os escritores sentan cerca: “Queren saber si temos parella, temos fillos... e témoslles que contar, por que non, que sentimos na primeira vez que nos baixou a regra e cousas así”. A afección pola lectura vai ligada á proximidade, e “os mozos son lectores moi exixentes”.

Aguirre, desde que traballa nun colexio, pensou en máis dunha ocasión na súa adolescencia: “Os mozos, como me dixeron, ven reflectidos nestes libros, porque os problemas que se expoñen son comúns, porque os entenden… Eu, cando me puxen a escribir, adoito pensar que lía cando tiña a súa idade e que botaba de menos”. Por exemplo, mirando cara atrás, Agirre cre que nos libros anteriores non se traballaba nada a homosexualidade, e que era moi evidente a diferenciación dos roles de xénero, que os mozos se describían dunha maneira e as mozas de outra… Por iso quíxolle dar “o seu toque”, posto na pel dos mozos actuais. “Pódense traballar moitas cousas coa ficción”, subliña.

Muller á praza

Desde Gure Gela celébrase unha feira do libro de escritoras e escritoras, na que se lles preguntou sobre a situación das escritoras en relación cos homes.

Aguirre foi o primeiro en tomar a palabra. “Pénsese que a simple pregunta responde: estamos a separarnos, non chegamos a ser neutrais”, e puxo como exemplo que en moitos catálogos se etiquetan como “libros para mulleres”, como obras, novelas negras, poesías ou ensaios, “non teñen por que ler só as mulleres por escribir coa regra”. Deu a palabra rapidamente a Osoa, porque ten máis experiencia no sector e Osoro é tamén un referente de Agirre.

Osoro publicou o seu primeiro libro en 1998, no que lembra que as referencias femininas até entón eran escasas, xa que xunto con Xabier Mendiguren foron enumeradas e citadas os nomes de Arantxa Iturbe e Arantxa Urretabizkaia, pero poucas máis, porque apenas existían. Cando saíu á praza pública co primeiro libro debaixo do brazo, como muller nova, lembra que nese mercado era “algo exótico”, “era exótico, como unha canción de verán”. “Muller e moza” foi titular dun medio de comunicación, até ese nivel. Osoro: “A situación cambiou, ou está a cambiar, cada vez somos máis escritoras, moi boas... pero sentinme moi soa durante moito tempo”.