- Hai uns días lin un escrito do señor Aitor Montes Lasarte, médico que fixo un traballo constante na euskaldunización do ámbito sanitario vasco, e por iso tomeime o título que el puxo para facer as reflexións que vou expor aquí.
Véxome lexitimado para facer estas explicacións, xa que a finais da década de 1980 fun un dos fundadores da Institución de Euskaldunización da Sanidade (OEE), naquela primeira legalización e na elaboración daqueles primeiros estatutos. Penso que despois, os órganos de dirección da asociación modificaron aqueles estatutos.
Esta primeira xeración de médicos residentes que estudaron nas ikastolas foi a que deu o fol á sociedade. Empecei a escoitar na dirección do Hospital de Cruces que un grupo de residentes vascoparlantes comezara a facer sesións clínicas en eúscaro. Así mesmo, no Hospital Nsa. Sra. de Aránzazu, un grupo de médicos tamén escribiron algúns textos curtos en eúscaro, traducidos nalgunha das historias clínicas do Hospital Aranzazu de San Sebastián.
Como ben di Aitor, non houbo un incremento significativo no número de membros da asociación durante todos estes anos, nin houbo iniciativas que reivindiquen ante a administración, os sindicatos, os partidos políticos, que fixeron nada ou nada para garantir a asistencia sanitaria en eúscaro á poboación euskaldun.
O obxectivo da asociación, entre outros, eu, era dar apoio a esas actuacións e esixir á administración e aos políticos que se vaian normalizando o uso do eúscaro no ámbito da saúde. Algúns non estabamos de acordo coa prudencia ou “militancia” doutros fundadores, que preferiron ceder e dedicarse exclusivamente á profundización do eúscaro técnico, á organización de cursos para a súa aprendizaxe, á promoción de xornadas científicas en eúscaro, etc. Entón a escusa era que non había suficientes médicos bilingües. Trinta anos máis tarde, membros significativos da OEE alegan leste mesmo argumento como escusa para non comezar a redactar informes dirixidos á poboación euskaldun.
Como ben di Aitor, non houbo un incremento significativo no número de membros da asociación durante todos estes anos, nin houbo unha iniciativa reivindicativa ante a administración, os sindicatos, os partidos políticos, que fixeron nada ou nada, para garantir a asistencia sanitaria en eúscaro á poboación euskaldun; e para que o eúscaro recupere o lugar en saúde de todas as linguas normalizadas en cada país.
Visto desde fóra, porque hoxe non son membro da OEE, vendo os escasos resultados que se obtiveron neste trinta anos, parece que para saír desta situación necesítase un cambio, xa que non hai elementos proactivos que unha institución deste tipo poida necesitar, e iso é precisamente o que necesita o uso futuro do eúscaro no ámbito sanitario.