Do 19 ao 21 de outubro celebráronse en Hernani unhas xornadas de soberanía para coñecer, compartir e reflexionar sobre as “experiencias transformadoras”. As charlas e actividades leváronse a cabo a través da iniciativa cidadá Hernani Burujab, pero tamén estiveron impulsadas polo Concello de Hernani e Udalbiltza. De feito, o obxectivo foi abordar a actividade urbana e municipal desde un punto de vista transformador, e o concelleiro Itsaso Lekuona lembrou que o proxecto Hernani Burujaba ten tres vértices: cidadán, público e económico. Pero como conciliar a cidadanía no concello e o concello no pobo?

Lekuona recoñeceu que moitas veces o concello adquire un “sobrepeso” e que hai que impulsar o equilibrio entre os vértices para “polos todos ao mesmo ritmo”. Pero é difícil. Lekuona sinala dous puntos importantes para lograr o equilibrio. Por unha banda, subliña a necesidade de que a cidadanía tamén dispoña de espazos de decisión, é dicir, que o Concello o ofreza á cidadanía e facilítelles que formen parte do que sucede no seu municipio. Doutra banda, pide á cidadanía que se responsabilice de estar nos centros de decisión, é dicir, que a cidadanía tamén sexa activa e participe nos seus municipios. A participación é un dereito, pero se se quere unha transformación do pobo, do modo de vida, do País Vasco ou do sistema, tamén ten obrigación.

No ano 2021, varios hernaniarras asumiron esta responsabilidade cidadá, e puxeron en marcha a iniciativa Hernani Buruamendi,reivindicando “recuperemos o control dos nosos recursos”. Argumentaron que o municipio ten un contexto axeitado para iso: agricultores e gandeiros que operan no medio rural, industria, comercio forte e tamén “vontade política e movemento popular”. Desde entón, os comerciantes, os produtores e os axentes que operan na economía transformadora da cidade dedícanse á iniciativa. Esta diversidade de sectores viuse reflectida nas Xornadas Independentes.

O 19 de outubro os relatores expertos reflexionaron sobre o tema municipal e a soberanía e déronlle un marco teórico. Dous das claves que se traballaron foron como axuntar e influír nas sinerxías entre a cidadanía e os concellos. Por exemplo, Laia Forné, da cooperativa A Hidra, compartiu a súa experiencia no Concello de Barcelona e apostou pola gobernanza público-comunitaria.

As conferencias do primeiro día celebráronse no salón de actos do Concello, e pasaron o 20 de outubro da teorización no espazo administrativo á Praza Feminista Intercultural, xestionada polo Concello e que agrupa a diversos axentes. Para “derrubar emancipacións”, abordáronse catro áreas que son o eixo do día a día da cidadanía: alimentación, coidado, educación e traballo.

O terceiro día saltaron á rúa. No espazo aberto, na praza do pobo, nas rúas... fíxose uns pasacalles da soberanía, de maneira que todos puidésemos ver a produción, os proxectos e as creacións culturais dos cidadáns no espazo público. Nos próximos meses verase si a colaboración pública, cooperativa e cidadá é viable e efectiva.