O fin de semana do 8 e 9 de outubro fomos testemuñas da celebración da punta da dereita española. Con motivo do Día da Hispanidade, Vox organizou o evento “Viva 22” no espazo Mad Cool de Alcobendas. Sobre a participación desta reunión realizáronse diversas interpretacións; a extrema dereita, como non podía ser doutra maneira, mostrou unha gran satisfacción ante o achegamento de 30.000 persoas, xa que pasaron case 90 anos desde que a extrema dereita tivo tantos seguidores. Prensa e prensa subliñaron que só se cumpriu o 10% da súa capacidade para pór de manifesto o fracaso do evento con xoguetes con sentido humorístico. Outros, con todo, non temos motivos para celebrar nada, nin para rirse de nada, porque o espectáculo tráxico que vimos non nos produce máis que rabia e descontento.

As críticas que cada ano se fan ao día da Hispanidade nesta época parécenme esgotadas. Por iso, darei por suposto que o que se deu fai 530 anos foi unha masacre enorme e que América non necesitaba o “descubrimento” de ninguén, nin de todas as “innovacións” que existiran desde o descubrimento. Eu creo que nestes días ponse de manifesto a hipocrisía da dereita española e algunhas contradicións, que son as que se refiren á nación e ao nacionalismo. O día da Hispanidade, que se reuniron en Madrid, é un día de celebración do orgullo patriótico, de celebración da identidade nacional. Reivindican o dereito a sentirse orgullosos por ser patrióticos, por ser españois, e afán ao catro ventos a importancia da identidade. Ao mesmo tempo, quen falan de liberdade e de amor á nación o 12 de outubro, non todos, por suposto, profíreno para explicar libremente o odio e o desprezo cara aos nacionalismos que aparecen na periferia. É curioso, ademais, como utilizan a palabra nacionalismo en forma de burlas, entre outros adxectivos máis ofensivos e duros. Digo que é curioso porque utilizan sempre a palabra nacionalismo como burla e sempre mirando ao País Vasco ou a Cataluña. O partido Vox nunca diría que os fortes berros con España que se viron en “Viva 22” o fin de semana, a bandeira, a simboloxía e o sentimento da comunidade son nacionalismo, nin sequera equivocaríase! O noso, sen dúbida, é un nacionalismo, un nacionalismo separatista, independentista e, como a historia lles demostrou claramente, agresivo. A única diferenza que eu vexo é que a deles é o nacionalismo de estado, máis amplo, politicamente hexemónico e, por tanto, lexítimo. Polo nacionalismo estatalista si, polos nacionalismos particularistas e non estatais, en ningún caso. As bandeiras, as cancións e a historia que tanto odian son unha ameaza para a españolidad que senten tan débil.

Se isto non fose suficientemente contraditorio, o extremo dereito ten outros inimigos que pon en perigo a identidade e integridade do Estado español, ademais dos límites da patria. A crise de inmigración que estalou desde 2015 supuxo un gran reto para os países europeos. Fronte a este problema global, a solución proposta polas extremidades dereita é ben coñecida; murallas, frontes e expulsións, todas elas en nome da seguridade. Non é casualidade que Vox teña no seu programa a mesma categoría de “Inmigración e identidade nacional”. O proxecto do multiculturalismo expón a recuperación da soberanía política e o centralismo dos países pola extrema dereita de toda Europa contra a dependencia das axendas globalistas. Como ven perigar o seu nacionalismo, a punta da dereita diríxese a pisar e marxinar a todos os seus inimigos.

O auxe dos nacionalismos de extrema dereita en Europa non é máis que un síntoma dunha situación moito máis complexa. O mundo globalizado actual e a sociedade universalista supoñen un reto para a acción política. Para facer fronte a estes grandes retos, o extremo dereito propón solucións sinxelas, demasiado sinxelas e supostamente eficaces. Eu non teño fórmulas para afrontar os retos que nos expón o multiculturalismo, o globalismo e a posmodernidad, pero teño claro que o nacionalismo, o chauvinista, o agresivo e o excluínte vistos en “Viva 22” non é unha solución. Como di Joxe Azurmendi, “a orixinalidade da nación non está illada e na súa esencia 'limpa' de sobrevivir, senón alimentarse e enriquecerse das máis variadas relacións”.

Juan Tovar Torres

Estudante de Filosofía, Política e Economía na Universidade de Deusto