É innegable que as campañas electorais cansan a todos, non só á sociedade á que se lles pide primeiro a atención e logo o voto, senón tamén a quen tentan convencer día a día aos votantes.

O último día, tras coñecer os resultados e valoracións duns e outros, chegou o tempo das negociacións dos protagonistas. E por último, tras un período de “sedimentación”, chegan varios estudos, e niso estamos.

De face ao resultado obtido hai poucos días por EH Bildu, e a medida que a alegría inicial vaise acougando, xórdenme moitas ideas e dúbidas mirando ao futuro. Talvez a experiencia acumulada a través do ano diga que as cousas non se callan dun día para outro, e que sendo necesario o tempo, o correcto é estar atento pero tranquilo. Pero as dúbidas continúan, e máis consellos e quebradizos de cabeza similares.

Hai moitas dúbidas, porque non sei no Parlamento de Gasteiz, de que cor vainos a explicar a colaboración entre grupos. Porque non vexo con claridade o valor das votacións que vai ofrecer o grupo de Andueza pola esquerda.

Tampouco si os primeiros saques serán longos e duros ou tan sinuosos como curtos. Pero creo que seremos nós en lugar de responder ao saque, e talvez non só ao principio, senón nunha lexislatura que durará moito.

Se isto ocorre así, eu creo que así é, teremos traballos, transformando a forza recibida nunha fonte que satisfaga as necesidades do pobo. Non será fácil.

Vendo que está a suceder e por que pasa, é difícil silenciar o berro e o berro longo e profundo deste pobo.

Escoitar así parece un pouco duro, pero en Euskal Herria enfrontámonos a varias probas. Nese sentido, sei que non é do agrado de moitos e que cando escoitan o termo Vascongadas “afían” os oídos, pero as cousas son así e historicamente así se entendeu. Eu son partidario de utilizar este termo, véxoo como un espello da discrepancia, que serve para reivindicar a nosa conciencia de cal é o noso verdadeiro obxectivo.

Con todo, é innegable que hai unha vontade de integración por encima desa desintegración. E isto non só se nota nas eleccións, senón que tamén se manifesta o desexo de unirse nunha certa comunidade e pór en marcha os camiños necesarios. Pero como na época de Franco, o que nos ocorre é que coñecemos a nosa historia contada polos demais. É dicir, que segue en mans dos nosos rivais, e iso hai que cambialo.

Hoxe en día, a integración que impulsan o PSOE, o PP e os seus é imposible, non é posible, sen que todos os que queiran integrarse teñan un papel. Pola contra non é integración, senón colonización. Ademais, impulsan a integración española, e si non me equivoco, os resultados electorais din que a maioría dos vascos non están de acordo, queren outra cousa.

Coñecemos aos mensaxeiros, tamén á mensaxe; un obxectivo indiscutible que reivindica a convivencia, vale, de acordo. E todo o poder de decisión, vale, pero para decidir, o que queren os “nacionalistas” españois, e así o que queremos os nacionalistas vascos?

Obrigando, impondo, a ser españois? Esa é a convivencia?

Por iso levamos moito tempo buscando a normalización política e a paz, para facer un proxecto entre todos. Pero non todos vemos igual a normalización política e a paz. Por iso en tanto tempo.

Con todo, non é o único problema popular, non é a vontade deste pobo electoral, senón a conciencia e a sensibilidade deste pobo. Iso si, unha manipulación prolongada, cruel e interesada que confundiu profundamente.

É certo que os pasos dados até agora deron os seus froitos, pero hai que recoñecer que é verdade que a desmitificación da autonomía está a ser máis dura do que criamos no pasado. É dicir, demostrar que é un agasallo velenoso ofrecido polo Estado español a este país. Porque resulta moi difícil, en todos os procesos de liberación nacional, que o poder dominante haxa utilizado a autonomía como antídoto de independencia, todos os “instrumentos” anteriores fracasaron .

A nova mensaxe que impulsa hoxe o PSOE, que necesita tantas “axudas” para subir ao poder. O berro silencioso que vén de Madrid di que o federalismo, tanto en Cataluña como na CAV, sería unha proposta que tranquilizaría os conflitos internos e externos.

Quizá sexa para ben, pero tamén un paso máis, sen soberanía, que pode resultar unha trampa mortal que un paso intermedio, de face á liberdade deste país.

Por tanto, non hai dúbida de que ese proxecto que todos parece querer, non vai ser sen confrontación, polo menos si é un proxecto da comunidade vasca. Pero se, renunciando a todas os acenos de identidade existentes, trátase de integrar a provincia como española, dificilmente ninguén traerá a normalización e a paz a este país. E témome que algunhas forzas políticas vascas, por moi pouco que sexa, que hoxe teñen máis forza, vaian por ese camiño.

E é innegable, teñen as súas razóns e non as súas razóns. A recuperación do poder conseguirase a través do camiño percorrido até agora. Por tanto, que pode facer a traiñeira do PNV unha decisión de desvío de babor que nunca fixo?

Así pois, o pobo agradeceránolo a todos, a todos os nacionalistas de dereitas e esquerdas. Si lográsemos que isto sexa así, –teño serias dúbidas– e traballásese un camiño propio, antes necesitamos un debate honesto que non fixemos até agora.

E é que encima da mesa só nos parecemos ás nosas opcións reais, porque non é o mesmo “querer e poder”. Eu creo que desta maneira podemos pór a este pequeno pobo, como merece a pena hai tempo, no camiño de ser libre. Si non, a quen estamos a esperar, para que o duro sufrimento de tantos anos?

Josu Iraeta, escritor