O novo Congreso de sortu chega nun bo momento, xa que se cumpren dez anos do cesamento da actividade armada de ETA e, en consecuencia, a renovación da estratexia da Esquerda Abertzale. O resultado da loita e o traballo político realizado polo movemento vasco de liberación nacional entre 1959 e 2011 é claro: levar ao fracaso as estratexias desenvolvidas por ambos os estados para a asimilación. Un éxito sen dúbida.

Pero despois de 50 anos de loita, chegounos a necesidade de cambiar a estratexia no camiño da República Socialista Vasca, e iso é o que fixemos en 2011. Aí temos que situar as reflexións de Abian e Zohardia. E hoxe, dez anos despois, como é o resultado da loita e do traballo desta década?

Para iso, debemos responder sinceramente a varias preguntas. En que está o proceso independentista vasco despois desta última década? Reforzouse a vontade popular pola independencia? Non parece, polo menos a maioría dos estudos din o contrario. E o proceso socialista vasco? En que está a loita polo socialismo e a alianza anticapitalista? Construímos algo máis alá da maioría sindical vasca? Non aparece en ningún sitio. E a unidade territorial de Euskal Herria? En Navarra e Iparralde avanzouse, sen dúbida, pero desde o punto de vista da unidade territorial, os vascos achegámonos ou nos afastamos nos últimos anos? Onde está e que visión ten a cooperación transfronteiriza entre as tres zonas? En ningún caso aprécianse colaboracións estratéxicas entre o tres ámbitos. E como está o proceso de euskaldunización? Todos estamos de acordo en que nos últimos anos vímonos inmersos nunha fase de retardación e/ou retroceso, aínda que se avanzou nalgúns lugares e ámbitos. Talvez o proceso feminista vasco sexa o único que se reforzou de verdade nos últimos anos, grazas ao traballo e a loita aplaudible das feministas vascas, sen ningunha dúbida.

Non hai dúbida de que este pobo avanzou nos últimos 60 anos, pero, como é o resultado destes últimos dez anos? Desgraciadamente, creo que máis baixo do que nos gustaría e, sobre todo, do que nos sería necesario. Moitos responden dicindo que a botella está medio chea ou medio buxán, pero quizá a resposta é outra: que a botella está perforada, e si está perforada, o tempo tamén está en contra de nós...

Confío en que a análise da situación dos dous eixos establecidos en Abian e Zohardia aclárenos algo sobre o tema: en que están a loita institucional e a construción de país? Para desenvolver adecuadamente a nova estratexia deberiamos propiciar un desenvolvemento equilibrado entre estes dous eixos, é así o balance dos últimos dez anos desde esta perspectiva?

Sabemos que non poderemos alcanzar os nosos obxectivos só desde as institucións, pero tampouco desde a construción nacional. Ambos son necesarios. Pero os dous desenvolvémolos na mesma medida ou se produciu un desequilibrio significativo nos últimos anos? Talvez sexa ese o buraco da nosa botella...

O resultado do traballo realizado no ámbito institucional durante esta década foi moi satisfactorio. EH Bildu e EH Bai son un claro espello diso. Pero en que está o resultado da construción dun país? Onde está o impulso popular? En que consisten a visión unificadora e a orientación abertzale dos centos de loitas sectoriais que existen en Euskal Herria?

A situación de Sortu é a mesma, debilitada e subordinada a EH Bildu e EH Bai. Desequilibramos a nosa estratexia. O ámbito institucional, as eleccións e as dinámicas institucionais tragáronse case todo. Todo se fai a favor das coalicións EH Bildu e EH Bai, debilitando e sumando a realidade da construción popular e a de Sortu, até limitar a nosa visión ideolóxica e a nosa práctica política.

Nesta situación, e no Congreso de sortu, a nosa prioridade será reforzar a sortu, priorizando a proposta que supón reforzar a liña de acción popular. Co obxectivo de compensar o desequilibrio estratéxico, temos que dar unha nova forza ao máis débil.

Temos que resucitar a sortu, o espello ideolóxico da Esquerda Abertzale, e con el, o eixo da construción nacional debilitada. Nesta situación política é imprescindible actuar de forma unilateral e, por tanto, profundar no camiño da desobediencia. Porque sen facer o primeiro, non será posible o segundo.

E para levar este punto de vista ao Congreso de sortu reuniuse un grupo de militantes da Esquerda Abertzale para facer a súa achega “vinculando á terra”. O obxectivo é que a proposta que recolla este punto de vista sexa presentada a todos os membros da Esquerda Abertzale, debatida e votada. Para iso, é necesario inscribirse antes do 15 de setembro e inscribirse na páxina de sortu para participar no Congreso.

Eu uninme a esa idea, porque si temos que fortalecer a Esquerda Abertzale e o proceso de liberación nacional e social, necesitamos os dous carrís, temos que tapar o buraco da botella. Anímache ti tamén e apúntache a participar no debate do Congreso de Sortu.

*Joseba Álvarez é membro da esquerda abertzale