Lula ten a vantaxe de ter 77 anos. Unha idade que vai prexudicar a case calquera outra cousa, polo menos vaille a dar a vantaxe da experiencia para a súa terceira lexislatura. A vantaxe tamén pode ser decisiva si utiliza con prudencia.

Porque grazas aos seus 77 anos, a maioría da súa contorna, e case todos os que non somos brasileiros, non vai ter que ler libros de historia (ademais, non vai ser lectora, cústalle a quen non tivo outra escola na súa infancia) para lembrar o que pasou fai 60 anos, 1963-64, e sacar os seus estudos.

O golpe de estado de Lula en 1964 e a rebelión cívico-militar telecuzzada ante ela, en pleno cumprimento de vinte anos, atraparíanlle case masculados. Como para entón era un traballador preocupado e loitador, non se lle escapa a zona na que estaba e como viviría aquela época dura. Por tanto, João Goulart, Jango, saberá perfectamente quen foi e que lle pasou, sen que o dijamos. E seguro que tamén lembrará a Leonel Brizola e ao resto. Polo que se dá conta do actuado. E iso é unha vantaxe considerable.

Parece que a historia podería estar en proceso de repetición, vendo a astrapalada do 8 de xaneiro. Con motivos, protagonistas e planificación similares. Por non dicir exactamente igual.

E ese paralelismo tan estrito obríganos aos demais a (re-aprender) a despedir a Goulart e atraer o golpe de estado á ditadura militar de 21 anos, a máis perversa que sufriu América Latina na segunda metade do século XX, si, a máis perversa desde moitos puntos de vista. E, de paso, vixiar con rigor o que entón foi e pode ser o principal factor promotor: a promoción norteamericana.

Até agora, algo parecido á análise académica foi o enorme rol que desempeñaron as administracións demócratas Estados Unidos, Kennedy e Johnson na promoción do golpe de estado de 64, de principio a fin. Un exemplo de moitos descendentes. Quizá a algúns lles custa aínda compaxinar a "indumentaria" do embaixador Gordon co seu triste comportamento.

Pero agora Lula está decatada –e estamos os demais– e non poderemos enganarnos polo menos. Entre outras cousas, á hora de facer contas do prezo da "política exterior independente", que sempre foi preferida por Brasil, non só por Lula. E non podemos pensar que Elizabeth F. Bagley, a secretaria de A. Blink, sentada na cadeira de Dean Ruske, vai traballar en Brasil a amizade e a democracia.