O curso “De onde e a que estamos a facer bertsos?” foi o seu segundo día. O curso está organizado pola Asociación de Bertsozales do País Vasco, dentro dos cursos de verán da UPV/EHU. Onte completouse o programa de conferencias e mesas redondas, e hoxe déronse outras conferencias. Aquí tedes a galería de fotos dos dous días.

Jexux Mari Irazu Muñoa foi o primeiro conferenciante da xornada e falou sobre o bertsolarismo na modalidade de libre. Reflexionou sobre as súas limitacións e posibilidades, e explicou que no mundo do bertsolarismo libre, facendo unha chiscadela ao nome do curso, inflúe en quen e a que canta. Ao tratarse dun bertsolarismo sen temática, Irazu dixo que dá a posibilidade de que os bertsolaris fagan un tema que estea no centro dos seus intereses e que o máis conveniente é que haxa un perfil o máis amplo posible de bertsolaris para que o tema non xere desproporción de xénero nin de idade. Por outra banda, lembrou que aínda que o bertsolarismo libre ten unha gran presenza na praza, en canto á difusión son os festivais e os concursos os que maior repercusión obteñen. Reflexiona sobre se iso pode xerar desequilibrios, pero conclúe: "o bertsolarismo ao aire libre debe moito á competición, porque o eco que recibe é o que ilumina unha estrutura que ten ao seu lado, a do campionato".

No faladoiro, o programa contará coa presenza da bertsolari Alaia Martin Etxebeste e Imanol Artola Arretxe, autor dos temas. Ambos coincidiron en que o mesmo autor é autor e manifestaron a súa falta de visibilidade. Artola explicou que unha sesión ten un gran traballo previo e subliñou a importancia do equilibrio: o equilibrio entre os bertsolaris, os bertsos e os exercicios. Martín coincidiu con el e destacou a importancia do equilibrio, pero tamén mencionou a improvisación, e explicou que ve máis importante romper un determinado momento de equilibrio para que todos os participantes estean máis a gusto: "É tan importante como o número de alzadas dos bertsolaris para que as levantamos", engadiu. Por último, Artola explicou que á hora de traballar o tema, o obxectivo é que o propoñente, os oíntes e os bertsolaris sitúense nun triángulo equilátero e o tres atópense o máis cerca posible.

Cántase a situación socio-económica? As dúas seguintes conferencias puxéronse en marcha cunha pregunta. Aitor Bizkarra Ruiz foi o primeiro conferenciante; Oihana Iguaran Barandiaran, a segunda.

Aitor Bizkarra saíu das hipóteses provocativas e afirmou que vén pór "vainas" nas respostas dos xornalistas. En canto á relación que o bertsolarismo e a arte en xeral ten coa política, explicou a importancia que ten niso a improvisación. A iso engadiu que si se quere facer un contido político de forma estética, ten que coincidir co marco de comprensión da praza. Ademais do que se di, tamén quixo subliñar a importancia do que non se di.

Despois do descanso Oihana Iguaran tomou a palabra. Na súa opinión, o bertsolari canta sobre as realidades que vive e rodéanlle, polo que necesariamente se dedica á situación socio-económica e aos temas políticos do momento. “Este discurso configúrase dentro das condicións que ten o bertsolarismo como práctica comunicativa e, en consecuencia, parte das visións que lle impón a práctica en eúscaro e desde Euskal Herria: desde unha nación occidental, con privilexios brancos, nunha lingua minorizada e sen estado. A cuestión é até que punto atópanse as brechas como creadoras a este marco de partida.”

Os dous últimos discursos viraron en torno ao mesmo tema. Oihane Perea Perez de Mendiola foi a primeira en tomar a palabra e puxo a traballar aos alumnos que participan no curso: por unha banda, fixo facer unha lista dos que se fan nas escolas de bertsolaris para traballar a forma; por outro, máis aló da forma. Con iso, quixo subliñar que a escola de bertsolaris é tamén unha escola de vida e que, máis aló de onde se fai, nas escolas de bertsolarismo danse reflexións, intercambios de opinións, procura compartida de camiños e ideas. Tamén se referiu ás emocións, que tamén se traballan nas bertso eskolas.

Beñat Gaztelumendi Arandia foi o último orador do programa e tamén falou sobre as bertso eskolas. Afirmou que as decisións que toman os bertsolaris antes ou durante o canto afectan o discurso e aos elementos que inflúen no bertsolarismo. Falou da influencia das melodías, das formas de estar no escenario, do tema que hai detrás dos temas… Explicou que tamén hai un espazo para traballar e compartir esas cousas.

Como onte, as charlas completáronse coas preguntas e achegas dos alumnos. As conferencias e mesas redondas do curso terminaron, pero a partir de agora, terán eco.