- A asociación Trebatu leva anos en marcha en Ipar Euskal Herria, co obxectivo de que aquelas persoas que queiran pór en marcha este proxecto poidan formarse previamente. Tomando como modelo o proxecto de Ipar Euskal Herria e tirando da mesma idea, en Gipuzkoa tamén se creou a asociación do mesmo nome. “Unha gran porcentaxe dos titulares das producións guipuscoanas están en idade de xubilarse ou preto dela, e víase que non era suficiente coa substitución en casa”, declarou Telmo Gartzia Arana, coordinador de Gipuzkoa Trebatu. O obxectivo principal da asociación é dar solución á falta de substitución e manter vivos os proxectos agropecuarios.
O proxecto Trebatu púxose en marcha a finais de verán de 2024, impulsado pola federación de asociacións de desenvolvemento rural de Gipuzkoa Landaola e patrocinado por Lurgintza, Abelur, Elika, Hazi, Etorlur, Fraisoro, Lanbide e a Deputación Foral de Gipuzkoa. “Unimos espazos de formación ou explotación e formadores ou persoas emprendedoras, en total, formáronse sete parellas”, explica Gartzia. En Trebatu participan proxectos de diversas áreas do sector primario: vacún de carne, leite, horticultura e floricultura. En cada un destes proxectos está a formarse unha persoa que quere dedicarse a esta profesión nun ciclo de dous anos.
“Moitas veces, empezar de cero é mellor que empezar a probar, para ver si realmente gústalle esta actividade, si funciona…”, explica o coordinador. Os beneficios son para ambas as partes, xa que hai moitos proxectos do sector primario dispostos a dar a substitución, pero que non teñen quen coller esa substitución. No caso de Gipuzkoa, estímase que o 78% das explotacións están xestionadas por persoas maiores de 50 anos, polo que é evidente que hai que traballar vías para facilitar a substitución familiar e extrafamiliar de face ao futuro inmediato.
A práctica combinada coa formación
Gartzia explicou que non hai requisitos especiais para participar como trebalari: Piden o título de ESO e ter menos de 52 anos. “Neste ciclo de dous anos, os formadores reciben, ademais do traballo das explotacións, un amplo apartado de formación para traballar aspectos como a xestión económica, xurídica e outros”, explica. No caso das zonas de adestramento, no proxecto existen diferentes tipos de explotacións en canto a produción e modelo. Con todo, moitos deles están a piques de retirarse ou están a piques de abandonar o proxecto. “Pero tamén hai outras, como as explotacións que queren diversificar e as que poden acoller a un novo socio”, engadiu.
Ademais das explotacións, Trebatu conta cunha serie de terreos e equipamentos dispoñibles, nos que tamén están a desenvolver os seus proxectos os formadores. “Facemos unha valoración moi positiva do camiño percorrido até agora, parece que os participantes están a gusto e estamos a ver o interese e a honestidade. Por tanto, esperamos que o proxecto se manteña no futuro e que este avance”, concluíu.