Vou polo corredor con présas, na tola conta atrás que temos os profesores para ir dunha hora a outra. Un día atopei fóra de clase a un alumno meu; pola mirada que me botou, enseguida decateime de que o motivo de estar alí non é bo. Saúdame, pero sen mirar á cara.

– Que, en que estás aí fóra? Penado, ou que? –pregúntolle.

–Si, mestre –el, medio avergoñado. Sen querer, a risa escapoulle– Eske, a señorita, pregunta quen é Mikel Laboa, e como lle contestei que é un pelotari en bromas, colleume do oído e botoume á rúa! –Agora son eu o que non pode resistir a risa.

A transmisión cultural no seo da educación nunca será unha tarefa fácil, máis aínda nun país como o noso, no que seguimos sufrindo as consecuencias da opresión ao longo dos séculos. O franquismo, por exemplo, descubriu desde o principio que a cultura (e por tanto a Educación) ía ser un dos campos de batalla máis importantes na creación do Novo Estado. Por iso levou a cabo a limpeza dos mestres vascos, a continuación, substituíndo aos mestres erdaldunes traídos de fóra por profesores euskaldunes.

Non imos ser como os franquistas, nin castigos, nin aneis, nin malleiras. “Aprenderán os duros, si bailan o castigo”, di a vella tradición de ensino, como a pintura de Francisco Goya reflectiu con mestría. Nós, con todo, sería mellor actualizar os ensinos, analizar os diferentes modelos pedagóxicos e adaptalos á nosa realidade. Ensinemos aos alumnos a amar a cultura vasca a través de accións, dando exemplo, ofrecendo as flores máis belas que ofrece a nosa cultura. E, bo, por que non, cando a situación o require… tirando dos oídos!

Danel Abando Olabarri, profesor