A igualdade de mulleres e homes no mundo laboral viuse obstaculizada desde o inicio da pandemia do coronavirus. A Organización Internacional do Traballo (OIT) destacou este martes que a crise económica xerada pola emerxencia sanitaria ha afectado máis aos sectores con máis traballadores, destruíu máis emprego feminino que o dos homes e mobilizou todo o coidado de nenos, maiores e dependentes cara aos fogares polo peche de centros de educación e asistencia.

Todo este traballo non se repartiu de forma equilibrada na pandemia, xa que explicaron que a incidencia da pandemia nas mulleres traballadoras foi "desproporcionada". Existe o risco de “perder os modestos avances” que se desenvolveron en materia de igualdade de xénero nas últimas décadas e de “aumentar as desigualdades de xénero relacionadas co traballo”, segundo o último informe da OIT sobre as consecuencias da pandemia no mundo laboral. Segundo indicaron, os danos no emprego causados pola pandemia foron moi superiores aos previstos pola organización. A nivel mundial, as horas perdidas no segundo trimestre de 2020 supuxeron o 14%, o que supuxo a destrución de 480 empregos a tempo completo (40 horas semanais), o que supuxo a perda de 365 millóns de empregos.

Golpeados polo paro

A organización tamén ofreceu máis datos preocupantes, xa que a presenza das mulleres no mercado laboral segue sendo inferior á dos homes e a actividade económica atópase atravesada por obstáculos como a brecha salarial. Esta última crise ten ademais unha particularidade evidente, xa que o emprego feminino atópase, nesta ocasión, en maior risco que o dos homes, sobre todo polas consecuencias da crise no sector servizos.

A nivel mundial, de todas as mulleres empregadas, case 510 millóns, é dicir, o 40%, traballan nos sectores máis afectados. Entre eles atópanse a hostalaría e os servizos de alimentación, o comercio almacenista e comerciante polo miúdo, o sector inmobiliario, o comercio, as actividades administrativas e a industria manufactureira. A proporción de homes empregados nestas zonas é do 36,6%, o resto son mulleres.

Desvalorización

En concreto, a OIT destacou que as medidas anti-pandemia foron moi prexudiciais para as persoas que traballan nos servizos de fogar, e que as protagonistas deste sector son as mulleres. Segundo cálculos do organismo do 4 de xuño, 55 millóns de persoas, o 72,3% dos empregados de fogar en todo o mundo, "a falta dun peche e unha cobertura eficaz da seguridade social corren un elevado risco de perda de emprego e ingresos".

No Estado español, por exemplo, os empregados de fogar aínda non teñen recoñecido o seu dereito ao desemprego. O Goberno aceptou o subsidio temporal para eles cando a pandemia era inminente, pero só chega a aqueles que se atopan en situación regular. Entre os traballadores informais tamén hai máis mulleres a nivel mundial, entre as que destacan sobre todo os migrantes, que se quedaron nunha situación de vulnerabilidade extrema durante esta crise. Os Estados prohibiron a circulación tradicional, o que dificultou o labor destas persoas e, ademais, non teñen opción á protección social.

Recuperación relativa

A modo de exemplo, a OIT destaca que en todos os casos a redución de emprego interanual de abril e maio foi "significativamente maior" para as mulleres que para os homes. En Canadá, por exemplo, a redución de emprego das mulleres foi do 16,5%, mentres que a dos homes foi do 13,8%. No Estado español, o ministro José Luís Escriva subliñou que a perda de emprego rexistrada nos primeiros meses da pandemia afectou a homes e mulleres “nunha medida similar”, con 524.000 homes menos e 423.000 mulleres menos. Con todo, a recuperación do emprego rexistrada até mediados de xuño deixou atrás a moitas mulleres: A cifra de ocupados ascendeu a 226.000 homes e a de mulleres a 62.000.

Carga da vixilancia

O risco que sofren os empregos das mulleres non se limita á igualdade laboral. Os peches dos centros educativos e dos centros de atención a persoas en situación de dependencia devolveron aos fogares todas as tarefas de coidado familiar. Unha vez no fogar, estas tarefas caen nas mulleres, segundo apuntan estudos de Estado español. Antes da pandemia, a OIT lembra que "as mulleres asumían ao redor de tres cuartas partes de todo o traballo de coidados non asalariados". O tempo dedicado ao coidado das mulleres "agudízase cando os nenos están en casa", tal e como sucedeu durante o confinamento. A institución destaca, ademais, a “especial dificultade” das familias monoparentais, na súa maioría mulleres, cun 78,4% dos casos.

Gradación das condicións

A implantación de horarios de traballo flexibles e a aplicación do teletrabajo foron algunhas das medidas que moitas empresas adoptaron durante estes meses de confinamento, "que poden ser máis habituais no futuro", segundo a OIT. A organización pediu aos países que garantan "a igualdade de oportunidades" no teletrabajo entre homes e mulleres, así como "un tratamento axeitado da seguridade e a saúde no traballo, incluída a violencia doméstica". A OIT lembra que "as crise anteriores han demostrado que cando as mulleres perden os seus postos de traballo participan máis no traballo de coidados non asalariados e cando os empregos son escasos, a miúdo néganse ás mulleres oportunidades laborais dispoñibles para os homes". Por iso, advertiu de que esta última crise "ameaza con pór fin aos ingresos das mulleres no mercado laboral, así como os cambios positivos na distribución da prestación de coidados non asalariados".