O coronavirus é un grupo de virus que reúne moitas especies. Están formados por ARN, cápsida proteica e envoltorio, e a través do microscopio electrónico vese unha estrutura coroa (de aí o seu nome).
Son frecuentes en aves e mamíferos e causan enfermidades do aparello respiratorio en moitas especies, incluídos os seres humanos, como o frío común. Con todo, ocasionalmente aparecen especies moito máis perigosas, entre as que se atopan as que orixinaron a síndrome respiratoria agudo severo (SARS) en 2002, que orixinou a síndrome respiratoria de Oriente Medio (MERS) en 2012 e o novo coronavirus que agora apareceu en China (2019 Novel Coronavirus, 2019-nCoV).
Denomínase zoonosis ás enfermidades transmitidas de animais a seres humanos. Case dous de cada tres axentes infecciosos que nos afectan aos humanos son zoonóticos, así como SARS, MERS e os virus que agora provocaron unha emerxencia sanitaria.
Tanto SARS como MERS eran orixinalmente dos morcegos, a través dos cales se lanzaron a outra especie (cibeleta e camelo, respectivamente) e chegaron aos humanos. Ao ser novas para nós, o sistema inmunitario non ten capacidade de resistencia, de aí a súa capacidade de dano.
No caso do virus 2019-nCoV, os primeiros estudos suxiren que a serpe pode ser o depósito orixinal. Algúns investigadores dubidaron diso inmediatamente, xa que até agora todos os coronavirus atopáronse en mamíferos e aves. Agora, outro estudo mostra que o virus do SARS é moi similar (o 79,5% do xenoma é o mesmo) e que procede dos morcegos.
Chámase pandemia á epidemia que se estende por todo o mundo ou nun territorio moi amplo. Exemplo diso son a gripe de 1918 no pasado e a sida na actualidade.
Para que se produza a pandemia, o virus, ademais de ser anti-novo para os seres humanos, debe ser capaz de transmitilo dunha persoa a outra. En concreto, pódese producir o contaxio dunha persoa cun virus de orixe animal, pero se non é capaz de contaxiar a outra persoa, a cadea interrómpese.
Comprobouse que o novo coronavirus transmítese de persoa a persoa en partículas transportadas no aire e na pel (nas mans). Pola contra, a súa duración en obxectos e superficies non é longa, polo que non se contamina con produtos comerciais.
O 30 de xaneiro de 2020, a Organización Mundial da Saúde (OMS) declarou o estado de emerxencia internacional para previr os danos que puidese causar a chegada a países con sistemas de saúde vulnerables. Así mesmo, China apoiou as medidas para limitar a epidemia e reducir o risco de contaxio, e pediu aos demais países que se manteñan en alerta e que estean preparados para tomar as medidas necesarias.
Ademais, ordenou seguir investigando, de forma transparente e colaborativa, na identificación do virus, no seu diagnóstico, no tratamento contra o virus e no desenvolvemento da vacina.
A taxa de mortalidade indica o número de persoas que morren nunha poboación determinada durante un tempo. Pola contra, a letalidad indica o número de mortes de persoas infectadas.
Aínda non se coñece ben a tendencia do novo coronavirus. Si compárase coa gripe estacional, por exemplo, hai que ter en conta que gran parte da poboación contáxiase do virus da gripe e que a maioría non enferman ou superan os síntomas causados sen secuelas graves.
Pola contra, as persoas infectadas polo novo coronavirus non son tan numerosas (17.391 o 3 de febreiro, segundo a OMS), e causan menos mortes que a gripe no conxunto da poboación mundial (362 en China, todas menos unha). Con todo, entre os infectados, detectouse que o virus ten unha maior mortalidade que a gripe. En calquera caso, polo momento é menor que o virus do MERS, por exemplo.
O número R0 indica o número de persoas que infectan a unha persoa enferma. É unha media que, si é superior a 1, significa que a enfermidade se estenderá. Canto maior sexa o número, máis rápido expandirase.
Calcular o número R0 non é sinxelo, xa que inflúen moitos factores e van cambiando co tempo. Algunhas fontes deron a coñecer varios números R0 do novo coronavirus, pero a OMS indicou que se sitúa entre 1,4-2,5 (unha semana antes de que se declare o estado de emerxencia).
A clave para baixar o número R0 son as vacinas, xa que reducen o número de persoas que poden contaxiarse. A pesar dos esforzos que se están realizando para desenvolver a vacina contra o novo coronavirus, non esperan alcanzala antes dun ano.
Mentres varios grupos de investigación traballan para conseguir a vacina, outros laboratorios xa están a probar terapias antivirais contra o virus. Algunhas delas xa se utilizan para curar enfermidades causadas por outros virus. Por exemplo, no propio Wuhan, probáronse as combinacións de antivirais que se utilizan contra o VIH (Lopinavir e Ritonavir).En contra do MERS utilizouse outro antiviral, Remdesivir, e espérase que sexa eficaz para facer fronte ao virus 2019-nCoV. Outros son totalmente novos e agora comezarán os ensaios.