O Goberno Vasco, en proceso de elaboración do decreto de euskaldunización da administración pública vasca, presentou o luns a proposta concreta realizada polo secretario xeral do Consello de Euskalgintza, Paul Bilbao, o secretario xeral dELA, Mitxel Lakuntza e a coordinadora xeral do sindicato LAB, Garbiñe Aranburu. Subliñan que a proposta ten o “respaldo da maioría ampla” e o “consenso básico”.

Definiron o camiño da euskaldunización do sector público, dividido en nove medidas, con prazos “concretos e factibles”. Queren que dentro de cinco anos garántase a relación en eúscaro coa cidadanía e que nun prazo de quince anos garántanse os coñecementos mínimos en eúscaro en todos os postos de traballo da Administración. Desta maneira aseguraríanse dous dereitos fundamentais: “que os euskaldunes teñan acceso ao servizo en eúscaro” e “que os traballadores vascohablantes poidan traballar en eúscaro”. Bilbao lembra que é o momento axeitado para realizar os cambios: “Temos que ter en conta que nos próximos anos xubilarase a metade dos empregados públicos, e este cambio xeneracional é unha oportunidade para euskaldunizar a administración, cun proceso de transición que contemple a todo o persoal”.

Unha das medidas deste proceso é a definición da capacitación lingüística necesaria dos traballadores e, en relación con iso, a creación de circuítos en eúscaro (cadea de servizos de atención á cidadanía en eúscaro) e unidades (para garantir que as relacións laborais sexan en eúscaro). Así mesmo, subliñan a necesidade de “superar” o sistema de cálculo dos postos de traballo públicos con perfil lingüístico en función do índice de preceptividad. En caso contrario, “sempre quedará a posibilidade de acceder ao sector público persoal que careza das competencias lingüísticas necesarias. E a euskaldunización destes traballadores suporá un sobrecusto”, explica Lakuntza.

Máis aló do perfil lingüístico

Na proposta, os axentes tamén concretaron programas de formación sólidos para a euskaldunización dos traballadores, así como medidas para as bolsas de traballo e para as novas convocatorias. Aranburu lembrou que “a xeración máis antiga e bilingüe será a das que agora van saltar ao mundo laboral (cunha taxa de coñecemento superior ao 80%), polo que considerou imprescindible ter polo menos o perfil B2. Doutra banda, recóllense as consecuencias do incumprimento da data de preceptividad e as posibilidades de excepcionalidade, aclarando que “apostan por manter ao persoal da Administración nos seus postos de traballo”.

O tres axentes acordan tamén que o fomento da estabilidade dos traballadores é unha medida axeitada: “Tamén serán necesarias condicións laborais dignas: a temporalidade é un obstáculo para o eúscaro nos procesos de euskaldunización da administración, máxime cando a temporalidade é do 40% nas administracións de Hego Euskal Herria”, subliñou Lakuntza.

Por último, advirten que a lingua hexemónica domina “con poder e con recursos” e que, en consecuencia, “si non se regulan os criterios de uso da lingua, sempre prevalecerá a lingua hexemónica”. Piden criterios para priorizar a lingua minorizada: “A acreditación do perfil lingüístico é de pouca utilidade se este persoal non desenvolve a súa actividade laboral en eúscaro”.