O proxecto europeo CASES analizou a prevalencia e as características das violencias a menores no firol no seguintes seis estados: Reino Unido, Alemaña, Bélxica, Austria, España e Romanía. A sondaxe realizouse a 10.306 persoas, todas elas de idades comprendidas entre os 18 e os 30 anos, que tiveron que contestar ás súas experiencias anteriores cando eran menores. Deles, o 50% son mulleres, o 49% homes, o 1% non definidos. 82% heterosexuais, 11% bisexuais, 4,5% homosexuais, 1% lesbianas, 1% outras opcións e 2% que non se expresen. O 4% pertence a un grupo étnico reducido. O 3% declara ter unha discapacidade física e o 19% deles só practicou deporte adaptado.

Consideráronse como zonas as actividades deportivas extraescolares: tanto os clubs como as escolas con equipos deportivos... polo que non se analizaron as que se produciron durante as horas de ximnasia ou descanso escolar.

O profesor da Universidade Catalá de Montse Martí presentou en Donostia-San Sebastián os resultados preliminares. Neste vídeo pódese ver toda a charla.

Violencia normalizada

O 82% dos enquisados cualificou a súa experiencia no deporte como “boa” (41%) ou “moi boa” (41%). O 5% sinala que a súa experiencia foi “mala” (4%) ou “moi mala” (0,7%). Un 14% cualificouna de "neutral". Montse Martín valora estes resultados da seguinte maneira: “Son moi bos resultados para o deporte, pero tamén pode indicar que a violencia entre as persoas está moi normalizada no deporte. Porque, como veremos a continuación, os datos de violencia tamén son moi altos. Como se entende que se valore ben a experiencia a pesar da violencia? Porque esa xente non ve tan graves estas situacións de violencia, ‘isto é deporte, sabía que antes de empezar a facer deporte ía haber isto’ é algo habitual escoitar”.

As cifras das cinco violencias

A violencia psicolóxica é a máis frecuente no deporte (o 65% dos entrevistados sufrírona). Despois vén a violencia física, e non son ridículos o número de neglixencias e de violencias sexuais. As cifras de cada tipo de violencia son as seguintes:

Violencia psicolóxica: A media europea sitúase no 65%. Bélxica é a rexión menos poboada de Flandes (59%) e Alemaña a que máis (70%) ten.

Violencia física: A media europea sitúase no 44%. Austria foi a que menos (32%), seguida de Bélxica, Bruxelas-Valonia (52%).

Neglixencia: En Europa, a media é do 37%. En Austria, o 32% dos entrevistados e en Alemaña, o 42%, foron os máis prexudicados.

Violencia sexual sen contacto (tirar a mirada sexy, por exemplo, facer comentarios sobre o corpo dun ou outro): En Europa, a media é do 35%. O Reino Unido é o país con menos (30%) e Bélxica-Bruxelas-Valonia o que máis (41%).

Violencia sexual con contacto: En Europa, a media é do 20%. En Austria, o 15% dos entrevistados e en Alemaña, o 25%, son os máis prexudicados.

Neste artigo detállanse as situacións concretas e cantidades que hai detrás de cada unha destas formas de violencia.

Nun ámbito deportivo menos violento que social

Preguntados polas violencias sufridas tanto no ámbito deportivo como no non deportivo, os deportistas que responderon no estado español afirman que é maior a violencia que tiveron que sufrir fóra do deporte. Pero non é así no caso das dúas formas de violencia: a violencia física e a neglixencia son as que máis sufriron no deporte que noutros ámbitos. No gráfico, en que número sufriron cada tipo de violencia, no deporte e fóra do deporte:

Violencia psicolóxica: 76% fóra do deporte e 70% no deporte.

A violencia física: o 36% fóra do deporte e o 43% no deporte.

Neglixencia: 33% fóra do deporte e 34% no deporte.

Violencia sexual sen contacto: 55% fóra do deporte e 36% no deporte.

Violencia sexual con contacto: 37% fóra do deporte e 20% no deporte.

Estes datos foron valorados por Montse Martí da seguinte maneira: “As cifras das violencias dentro e fóra do deporte non están moi afastadas. Isto demostra que o deporte é parte da sociedade. Pero o feito de que haxa máis violencia física dentro do deporte hanos dado que pensar que na sociedade a violencia física está mal vista, mentres que no deporte quizá non estea tan mal visto. Parte da violencia estrutural do deporte é pensar que as duras esixencias físicas van facer que o deportista sexa mellor, ‘canto máis se aperte fisicamente, mellor’. Pero onde está o límite? Cando pasa o que se supón que é o adestramento á violencia? Temos que empezar a investigar esas ambigüidades”. Martí explicou que é habitual que nos adestramentos deportivos impóñanse castigas físicas, "por exemplo, que un rapaz que non fai caso castíguese por dar dez voltas ao campo".

A medida que aumenta o nivel deportivo, maior violencia

Da análise dos datos do Estado español despréndese que a maior nivel deportivo, maior é a violencia que se sufriu. Montse Martín explica que: “A nivel internacional hai moita máis intensidade, máis horas de traballo, máis contactos, máis concursos... e todas estas violencias prodúcense de maneira moito máis estrutural, porque a xente que manda na competición de alto nivel ten moito máis poder para facer esas violencias e parece que non pasa nada. Por tanto, tamén no ámbito do deporte de alto nivel débense realizar labores de prevención e sensibilización”.

A gráfica mostra os datos:

Violencia psicolóxica: En canto aos grupos de tempo libre, o 62%, o club local o 71%, o territorial o 77%, o estatal o 82% e o internacional o 91%.

Violencia física: En canto aos grupos de pasatempo, o 34%, o club local o 46%, o provincial o 51%, o estatal o 51% e o internacional o 82%.

Neglixencia: En canto aos grupos de pasatempo, o 29%, o club local o 34%, a nivel territorial o 42%, a nivel estatal o 43% e a nivel internacional o 73%.

Violencia sexual sen contacto: En canto aos grupos de pasatempo, o 30%, o club local o 39%, a nivel territorial o 41%, a nivel estatal o 43% e a nivel internacional o 64%.

Violencia sexual con contacto: En canto aos grupos de pasatempo, o 15%, o club local o 22%, o territorio nacional o 25%, o estatal o 23% e o internacional o 36%.

Este estudo revela que as mozas sofren menos violencia no deporte que os mozos. Neste artigo explícase o alcance deste dato inesperado.

Pero, como consegue o agresor facer violencia sexual e pasar en silencio aos menores no ámbito deportivo? Neste artigo recollemos as explicacións de Montse Martí.

As catro conclusións

Montse Martí destaca catro conclusións deste estudo europeo:

1.-Quizais o deporte non ofreza a "contorna protectora" que se lle atribúe. Martí di que hai que desterrar o discurso benévolo que vincula o deporte cos valores máis altos das persoas e retirar véndaa dos ollos: “O deporte é moi combativo, marabilloso, pero non é a contorna protectora que se lle asigna”.

2.- Requírense investigacións científicas, independentes e sólidas. Cantas máis investigacións, máis información, máis cousas poderanse facer para reducir máis a violencia.

3.-O tratamento da violencia no deporte implica un cambio cultural. “Esixe aos técnicos, ás organizacións deportivas, aos clubs, a todos os implicados no deporte escolar... un liderado proactivo que impulse o tema mesmo cando non haxa alardes ou temas quentes na sociedade”.

4.-"Debemos pór en práctica políticas e accións, e debemos deixar de facer o que non vemos ante situacións de violencia. Hai que detectalos temperán para afrontalos de forma eficaz. Canto antes combátase a violencia contra os menores, os efectos negativos da mesma serán menores".

No proxecto CASES (en inglés Abuso de menores no deporte, estatística europea) participan universidades e entidades deportivas de seis países europeos: Reino Unido, Alemaña, Bélxica, Austria, España e Romanía. Montse Martín explica que se trata da primeira investigación de prevalencia que se realiza no Estado español e chamou á retirada da tapa que se adoita colocar nos ollos para mirar con bondade ao deportista: "Temos que facer estudos de prevalencia, pola contra non sabemos cantos casos son, non coñecemos a realidade, non evitaremos estas violencias e non poderemos avaliar o traballo de concienciación informativa que se realiza".