- A taxonomía é o campo da ciencia que ten por obxecto a diferenciación e identificación das especies tendo en conta as súas características mínimas. Mil orixes, mil nomes comúns e un só nome científico. Acordar nomes é unha tarefa difícil e tan importante como para garantir que estamos ao redor dunha especie concreta.
Campá azul (Rhizostoma octopus)
Grupo: Invertebrado/ Macroplancton Averdado/ Cnidario/ scyphomedusa.
Medida: Poden ter un diámetro superior a 150 cm e un peso superior a 25 kg.
Onde vive? En alta mar. Pero o pólipo póusase na costa, de onde xorden as medusas novas (ephyras).
Que come? Plancto e pequenos crustáceos.
Nivel de protección: Non está protexido.
No Golfo de Bizkaia, coas confusións entre especies por todas as partes, podemos atopar exemplos de medusas do xénero Rhizostoma, tan coñecidas no verán. No Cantábrico podemos atopar dúas especies deste grupo: Rhizostoma octopus (Gmelin, 1791) e Rhizostoma luteum (Quoy et Gaimard, 1827). Con todo, ás veces utilizouse o nome da medusa Rhizostoma pulmo (Macri, 1778) que se atopa nas augas mediterráneas. Por tanto, poderiamos falar tamén da copia atlántica de R. octopus R. pulmo.
Do mesmo xeito que ocorre coas notas vivas averdadas, non é un grupo fácil de investigar, pero na última década déronse grandes avances na investigación do seu ciclo de vida. Aínda que en todas as especies do xénero Rhizostoma haberá exemplares novos, son difíciles de observar xa que son medusas transparentes de 3 a 4 cm. As campás de adultos, con todo, poden ter máis de 150 centímetros de diámetro e existen medusas de máis de 25 kg.
R. octopus é a inmensa medusa que podemos atopar no Cantábrico e en Zurriola, Saturraran ou Ondarraitz que acariña. Aínda que en moitos lugares e idiomas coñécese como “Medusa de Kupel”, “Pulmón de Mar” ou “Coliflor”, no noso caso é “Campá Azul”. Ao norte do noso cálido mar, por exemplo no mar de Irlanda, é máis fácil observalo en grandes grupos, mentres que aquí, individualmente e en pequenas cantidades. As tartarugas de pel e os peixes lunares son amantes desta medusa e realizan miles de millas mariñas en busca desta presa, visitando as frías augas do norte.
A campá azul pode presentar diferentes cores ao longo da súa vida: branco ou amarelado, verde, azul, rosa ou marrón. Pero ten unha coroa de cor azamboada que merece especial atención: decora todo o bordo da campá dando cor ás súas 112 lóbulos redondeados. Ademais, o oito brazos bucais que ten debaixo da campá son indicativos para a identificación da especie, cunha estrutura en forma de coliflor rizada. Nestes brazos teñen centos de pequenos tentáculos, provistos de células urticantes chamadas “nematocistas” que os utilizará para a caza e a defensa.
A outra campá que podemos atopar nas nosas augas é a campá branca (R. luteum). Deuse por desaparecido durante moitos anos, ao haberse identificado mal, ao confundirse con outros membros. A campá branca é máis abundante do esperado, desde o mar Cantábrico até Sudáfrica.
Entre elas destacan dúas características: unha coroa violeta do bordo da campá e a morfología dos brazos da boca. As pas da campá branca teñen a forma dunha borra longa, que pode alcanzar o tres metros de lonxitude, xeralmente de cor amarela pálido, con tons púrpura no seu extremo.
Atención, pois, si a próxima vez vemos medusas no mar, non todas son iguais.