argia.eus
INPRIMATU
Fortes disturbios nas illas Kanaky tras a modificación do censo electoral por Francia
  • Desde o luns, as illas Kanaky están a sufrir protestas e altercados. Un mínimo de catro mortos segundo o Goberno francés, así como numerosos feridos e decenas de detidos. A aprobación na Asemblea Nacional Francesa da lei do censo electoral da illa do Pacífico provocou as protestas independentistas. O goberno de Macron enfróntase a unha situación de emerxencia o mércores pola noite.
Urko Apaolaza Avila @urkoapaolaza 2024ko maiatzaren 15
Kanaka independentistak kalera atera dira hautes-erroldaren inguruko legearen kontra.

Durante a segunda noite consecutiva prodúcense altercados nas Illas Kanaky. O representante do Estado francés, Louis le Franc, explicou que si hai polo menos dous mortos, como explicou o representante de Nova Caledonia, pode haber até tres mortos, e resultaron feridos outros "centos". O Goberno francés fai saber que os mortos o mércores pola noite poden ser 4.

Os maiores disturbios tiveron lugar na capital da illa maior de Kanaky, varios comercios queimados e grupos independentistas cortaron as estradas, mentres que as gendarmitas responderon con armas. Segundo Le Franc, a situación parécese xa a unha "rebelión".

Mentres, o presidente francés Macron convoca o Consello de Defensa e Seguridade por mor destes incidentes e suspende un acto na cidade de Fécamp o mércores. O goberno de Macron decidiu por fin establecer unha situación de emerxencia, medida que entrou en vigor nas illas Kanaky o xoves ás 5:00 da madrugada e que terá unha duración mínima de doce días.

Pola súa banda, o partido independentista FLKS (Fronte Nacional de Liberación Canaca e Socialista) chama á tranquilidade.

Utilizar o censo electoral para "reducir" as canacas

Os disturbios comezaron o luns, cando se debateu na Asemblea Nacional Francesa unha lei que suporía cambios no censo electoral dese territorio. Esta lei foi aprobada por fin a madrugada do mércores, o que acentuou o enfado dunha parte da poboación.

O censo electoral mantense nas últimas décadas, aínda que hoxe en día hai máis persoas nas illas. Con todo, a actualización deste censo sente como unha medida en París para "reducir" o seu peso

O censo electoral mantense nas últimas décadas, aínda que hoxe en día hai máis persoas nas illas, máis de 270.000 en total. Con todo, a actualización deste censo é sentida como unha medida en París para "reducir" o seu peso, así como a nulidade do Acordo de Noum de 1998.

Precisamente, este acordo pretendía evitar o risco de minoría das canacas –para saber máis, publicamos en ARGIA unha extensa reportaxe sobre a evolución recente de Kanaky, escrito por Jenofa Berhokoirigoin–.

Neste sentido, EH Bai e EH Bildu fixeron a súa lectura por medio de anotacións e denunciaron que a recente lei aprobada en París "ampara o proceso consensuado de descolonización" de Kanaky.

Relación flutuante coa Metrópoli

No medio do Pacífico atópase Kanaky, tamén chamada Nova Caledonia polos colonizadores do século XIX. Neste arquipélago, as canacas dependen na actualidade de Francia, pero cun status especial e unha relación flutuante entre a colonia e a metrópoli.

Os grupos independentistas han denunciado que Francia obstaculizou reiteradamente o dereito á autodeterminación das canacas. O último referendo celebrouse en 2021 por impulso do propio Goberno francés, pero foi boicoteado polos independentistas, que prefirían pospolo por pandemia debido ás precarias condicións.

Máis aló do debate concreto sobre o censo electoral, o desconcerto ambiente de Kanaky complícase co auxe do independentismo, as diferenzas sociais entre os pobos de orixe e os colonizadores e a dependencia e a crise económica provocada pola extracción do níquel.