Atravesei o barrio a través da escuridade, no medio da cidade aínda durmida. Á espera dun ou outro na estación de autobuses, o outro correndo cara ao metro, seguramente todos de camiño ao traballo, parece que, aos poucos, a xente comeza a facer a súa rutina. Ata que, de súpeto, de lonxe, xunto á ponte, divisei o grupo de folguistas do barrio. Aí rompeuse o traxe de rutina que levaba o día, e acelerei o paso para chegar a San Mamés.

Ao chegar atopeime cun grupo dunhas decenas de persoas que se atopaban na zona de varios furgóns da Ertzaintza. Pasada a distancia do sete no medio dos ruídos de petardos, espertounos o momento de iniciar o corte. Con todo, cando os folguistas despregaron a pancarta e dirixíronse a cortar a estrada, os ertzainas achegáronse a comunicarlles que non tiñan permiso para saír, algo que o Goberno Vasco prohibía. Aínda na beirarrúa, iniciouse unha discusión entre os folguistas e os policías, e en ningún dos dous casos, seguindo o plan previsto, varias persoas saíron á calzada e sentáronse cortando o paso. Foi entón cando varios axentes antidisturbios saíron dos numerosos furgóns policiais que había na zona, obrigando a todo o que se atopaba na estrada a subir á beirarrúa. Enfronte dos folguistas, nas beirarrúas abríronse filas para o tráfico, e os ertzainas mantiveron durante moito tempo esa liña, creada para manter a vía libre, que os traballadores xa non están nos seus postos, que a máquina quede un intre, coma se fose unha traxedia.

Nesta situación estivemos case dúas horas, pero a situación non só deu paso á frustración, senón que tamén deu paso ao xogo: os folguistas, obrigados a saír da beirarrúa, atoparon o entretraje nos pasos de peóns. Senllos grupos de folguistas, colocados en ambos os lados do paso de peóns, aproveitaron os momentos nos que se colocaba o semáforo en verde para arpaar aos ertzainas; cada grupo comezaba a transitar cada vez que o semáforo o autorizaba, e cada vez que os manifestantes pisaban o paso de peóns xurdía unha nova oportunidade de bloquear a estrada. Ás 09:00 horas soou o reloxo. A hora de achegarse ao Sacro Corazón e comezar os piquetes do centro da cidade.

O piquete uniuse a un segundo bloque, no que sumou forzas e reforzou o seu xogo. Salas de xogo, despacho de migrantes, facenda, xoiarías, tendas de roupa, bancos, multinacionais de todo tipo… os folguistas pararon en todas elas e baixaron as persianas dunha e outra. A medida que avanza a marcha, a confrontación entre a policía e os manifestantes foi aumentando e o ambiente tendeuse por completo no Hotel Carlton: o vixiante do hotel lanzouse sobre un folguista que se achegou á picaraña, quen meteu a man por baixo da chaqueta e debaixo do brazo, facendo o xesto de que vai sacar unha arma; púxose de face entre os huelgualdabajantes e os ertzainas, que entraron golpeando por entre os axentes. A escasos metros produciuse o seguinte estiramento ambiental, nas inmediacións da xoiaría, que non quería pechar as portas, os ertzainas identificaron a un folguista por colgar adhesivos. O piquete deu por concluído o percorrido até o final da avenida Diego López de Haro, e unha vez na praza circular, decidiu pór punto e final á manifestación da mañá. Cando o piquete se dispersou, o que se botou atrás no camiño puido ver como reabriron as súas portas case todas as tendas. Unha vez o piquete perdeuse de vista, os meus ollos viron a un obreiro precario limpándose o escaparate.

Ás 11:45 reunímonos de novo, facendo o camiño cara á praza Elíptica no bloque que cada un tiña asignado ou escollido. Ao comezo da manifestación, todas as entradas da praza atopábanse cheas de bandeiras de todas as cores: estudantes, traballadores, parados, feministas, sindicatos, pensionistas… reflicto do apoio social obtido pola folga. Os pensionistas que foron os impulsores da folga foron os que puxeron en marcha a manifestación en plena exhibición de forza e entre aplausos dos demais, e seguímoslles os demais. Cando a cabeza da manifestación chegou á altura do Concello de Bilbao, aínda había xente no punto de partida. Si no acto de peche da manifestación os pensionistas cualificaron o 30 de xaneiro de 2020 como “día histórico”, é certo. Urko Apaolaza escribiu unha reportaxe sobre a folga do número 2.674 de ARGIA no que dicía que a resposta era a rúa; pois ben, a rúa contestou, e pódese dicir que os motivos son demasiado para pensar que hoxe pode ser o inicio de algo.