Era a Noitevella de 1981 e facía moito frío en Vitoria-Gasteiz. Foi entón cando empezou a soar na capital alavesa unha versión en eúscaro de The Clash, cando naceu o grupo Hertzainak, que marcará a varias xeracións.

Os seus primeiros integrantes foron Josu Zabala Ajuriagerra, Kurro, Delfo, Txanpi e Kike e Xabier Montoia "Gamma", que no verán de 1982 abandonou o grupo e incorporouse a Gari como cantante.

Nos seus primeiros discos mesturaban a provocación do punk con ritmos bailables de ska e reggae, reflectindo nas súas letras o conflito político e social de Euskal Herria. Por exemplo, a canción Pakean arte kanta foi dedicada a Javier San Martín Goikoetxea, membro dos Comandos Autónomos Anticapitalistas Piti, xa que era amigo dos compoñentes do grupo.

En 1993 o grupo despediuse da Real Sociedade cunha actuación especial no polideportivo de Anoeta de Donostia-San Sebastián.

Tras 26 anos, Josu Zabala e Gari anunciaron un concerto especial: o 26 de setembro tocarán no Palacio Euskalduna de Bilbao as cancións de seis discos de Hertzainak nun concerto “irrepetible”. Tamén titularon este evento especial: Será máis alegre que nunca.

O mércores ofrecerase unha comparecencia pública na que se darán máis detalles sobre o suceso.