- Comemos cedo en casa e fomos a Izalzu. Queriamos estar alí para as 16:00, puntual para a actuación de bertsolaris. Chegamos, 16:06. Mentres nos apresurabamos no camiño cara á carpa branca ouvimos unha voz que viña do outro lado da lona, “houbo un problema e non haberá café… pero agora imos facer o sorteo das cestas Xune e Mikelot e isto é o que hai en cada cesta (...)”. Era Amane, a primeira vasca nada en Itzaltzu despois duns 100 anos. Uns anos máis tarde chegaría o segundo, Perú, con Amanek como compañeiro, o seu irmán.
Como todos os anos, a carpa, repleta de xente, no ambiente alegre e cálido da sobremesa. Ao finalizar o sorteo, os dous mozos de Itzaltzu deixaron o escenario aos bertsolaris. “Bertso saioa dinamica” di a afitxa do día, a verdade é que non sei moi ben que é. Vexamos.
Aimar Karrika e Jon Maia. Dous bertsolaris moi coñecidos e diferentes. Os dous artistas comezaron a comentar o panorama nun tema libre, sen necesidade de máis detalles. Para empezar, referíronse ao bardo de Itzaltzu, como non. Hai xa uns anos que pasou o que di a lenda, pero Maía lémbranos que aínda que hoxe non cantamos aos frades, estamos nunha situación similar á altura e aos perfís.
O programa seguiu co xogo da palabra oculta que creou Irkutsk. Empezaron co primeiro, deron pistas na costa e tiveron que adiviñar as do interior. Jon deu pistas sobre o personaxe: estadounidense, feminista, negro, mundialmente coñecido... en balde. Aimar, avergoñado, non di máis que ridículo, tamén a nivel mundial. O público riu. Jon sinaloulle o pacharán do seu compañeiro e recomendoulle que poña “ao pacharán h(An gela)”. Bo.
Aí empezan as risas, pero a mellor palabra oculta está por chegar. Amaia colleu o cartel coa palabra e tras ensinarlla a Aimar, presentoullo ao público: Está escrito “Satisyer”. Con imaxes. O público botouse a rir a berros, pero ningún fixo a pregunta ao oído do seu veciño, non o creas. Foilles máis fácil adiviñar esta palabra.
Tamén falaron sobre o grupo e os mukis que se despediron 100 veces e Jon meteuse na pel dun mozo de 15 anos que quere entrar no festival Hatortxu Rock pero que queda fóra sen o permiso dos seus pais.
O último xogo foi quen e ademais de Donald Trump, tamén tiveron que inventar Doraemon, que é parte da cultura vasca como Olentzero, coa axuda do público –e non sei si fomos máis axudas ou máis obstáculos–.
A noite vai durar moito, pero a nós atrasounos; Con todo, queda claro que facer para a próxima vez: Reserva no cámping de Ochagavía e excursión a Elkorreta ao día seguinte.
Ah, e cando lles chegou a hora de despedir aos bertsolaris recoñecéronnos que si, que había café para eles.
O ano que vén máis.
Viva Gartxot!