argia.eus
INPRIMATU
CRÓNICA
Unha comunidade arrogante que rompe os límites de Irun
  • Miles de euskaltzales emprenderon conxuntamente 23. Korrika, no cálido sol do 14 de marzo e ao abrigo dos sorrisos, como reivindicou no acto inaugural a coordinadora de AEK, Ane Elordi. Din que en Irun o eúscaro foi máis rexeitado que noutras cidades de Gipuzkoa, sendo “unha cidade cosmopolita de paso”, pero o xoves demostraron que a comunidade vasca está forte. A testemuña con mensaxes secretas pasou de Irún a Hendaia e na ponte de Santiago lembraron que “Euskal Herria non quere fronteiras”.
Leire Artola Arin 2024ko martxoaren 14a
Santiago zubian milaka lagunek "mugarik ez" dutela nahi aldarrikatu zuten. AEK

A ilusión é evidente na praza de San Juan e nas rúas de ao redor. O responsable de AEK de Bidasoa, Beñat Alzaga, emocionou que o inicio da Korrika deu alento ao “ecosistema vasco de Irún” e que o primeiro quilómetro é o “recoñecemento” do labor realizado por AEK. Os que viaxaron por once lugares de Euskal Herria tamén tiveron a oportunidade de coñecer a Irun euskaltzale, deixando ao carón os prexuízos.

“Perdoa? Eu o eúscaro non...” contesta unha anciá a un mozo que vén de Gipuzkoa “ao interior” cando está a piques de comezar o acto. Outro irunés erdaldun que sabe exactamente o que é correr? A señora repeleulle as sospeitas en castelán maxestuoso: “Viñemos a animar porque hai que protexer e axudar a este tipo de cousas”. Están ilusionadas as dúas señoras de 78 anos, “as fillas da posguerra”, reivindicando a lingua que lles negaron no seu país.

Irune aclara ao gipuzkoano de “interior” que non ten nada que ver con outros pobos de Gipuzkoa, entre outras cousas porque veu a traballar moita xente de fóra (funcionarios, traballadores de aduanas, policías, gardas civís, traballadores de Renfe...) e casouse coas mulleres de Gipuzkoa; dúas persoas contaron que falar en eúscaro estaba “mal visto” e os aldeáns perderon o eúscaro en favor dos foráneos. Din que Irun viviu unha cidade “cosmopolita” porque era un pobo fronteirizo, pero que ao mesmo tempo estar “no paso” acelerou a perda de idioma. Consideran que non se vai a realizar unha transmisión axeitada, porque "si realmente soubesen o ocorrido, isto non estaría cheo de dereitas".

A pesar de que ambas as mulleres tentaron euskaldunizarse (unha nai vascoparlante, outra proveniente de Castela), afirman que con case 80 anos téñeno suficiente con impulsar como a Korrika. Dous euskaltzales de Irún na festa da Korrika, que pasaron a testemuña aos mozos e que consideran necesaria a transmisión do eúscaro e a cultura. Aplaudiron o primeiro quilómetro de lado e non repetiron a lema "Gritemos: orgulloso Irún" que se escoita desde os altofalantes da furgoneta, pero si o entenderon.

Pontes si, sen límites

O quilómetro da ponte de Santiago de Irun cara a Hendaia quedouse demasiado lonxe para achegarse andando, pero as mensaxes reivindicadas son moi coñecidos: "Irún, pobo de acollida", "Mugarik ez", "Ninguén é ilegal". Miles de persoas cruzaron a ponte entre Joaldun, a txalaparta e a ikurriña de Gure Esku e a bandeira de Navarra. Para denunciar estas limitacións e defender os dereitos das persoas que migran, AEK e a Rede de Acollida de Irún celebraron tamén o evento “Hizkuntza mugarik ez”, a falta duns días de Korrika, e Alzaga lembra que foi “emocionante e bonito”. “É inaceptable que a ponte se converta nun obstáculo pola cor superficial; as pontes son pasos, estruturas de cohesión”. En Korrika tamén se quixo demostrar que Euskal Herria é un pobo de acollida.

En Irun incorporáronse desde o xoves pola mañá ao ambiente da Korrika, un día especial para os aldeáns. Pero Alzaga precisou que “pór boina” ao traballo dos meses. Os organizadores adiantaron que o inicio da iniciativa popular para a promoción do eúscaro era “unha aposta e un reto” e que tiñan a intención de “sacudir os prexuízos”. Quizais os propios irundarras superen moitos prexuízos e complexos, porque han visto que a comunidade euskaltzale da cidade é máis viva do que crían. Alzaga afirmou con orgullo e emoción que a organización da Korrika levou á comunidade a “compactar, coser, coñecer e abrir camiños de colaboración”: “Foi terrible ver como a xente subiu á onda e non temos intención de baixar polas espumas”.

A coordinadora da Korrika, Ane Elordi, fixo un chamamento para que a mensaxe entre na testemuña e súmese á onda: “Enorgullece Euskal Herria nos próximos once días! Adiante Korrika!”.