Sinalou en varias ocasións que o Goberno de España ve a opción máis axeitada de Vitoria, tanto co PSOE como co PP, pero aínda non tomaron unha decisión definitiva. Agora, pola contra, o Concello de Vitoria-Gasteiz está a elaborar un plan urbanístico de futuro e, tal e como publicou este venres O Diario Vasco, preguntou a Adif que debe facer con esta conexión, que lle respondeu que nos plans de reestruturación da cidade teña en conta o TAV de Navarra que chegaría de Sakana. Adif é unha asociación dependente do Goberno de España que se encarga da construción das vías férreas do Estado.

O PSOE e o PP teñen moi claro que queren desde Vitoria, pero algunhas forzas políticas de Euskal Herria son partidarias de Ezkio, como o PNV, UPN e Geroa Bai. A postura do PSN é parecida ao intermitente –agora Gasteiz agora Ezkio–, pero nos últimos anos deu o visto e prace ao enlace de Vitoria. O PNV presiona tamén a favor de Ezkio, pero os nacionalistas alaveses han manifestado en varias ocasións que prefiren a opción de Vitoria.

Sondaxes até 2024

Con todo, a instancias do Goberno de Navarra, o Goberno de España encargou novas sondaxes en Sakana e Aralar que culminarán para xuño do ano que vén. Cos resultados destes traballos o Goberno de España comunicará desde onde se realizará a conexión coa E vasca.

Basicamente trátase de cuestións monetarias e de seguridade: Facelo desde Vitoria suporía un investimento de 700 millóns e desde Ezkio 2.000 millóns de euros, 1.300 máis. Estes datos son de hai cinco anos e é de supor que coa actualización será bastante máis caro.

O camiño de Vitoria-Gasteiz non ten grandes misterios, xa que iría máis ou menos paralelo ao actual ferrocarril Pamplona-Gasteiz. No barranco tería un impacto ambiental importante, xa que o val debería recoller o antigo camiño, a autoestrada, o ferrocarril actual e o novo viario do TAV, pero tecnicamente sería moito máis sinxelo, entre outras cousas, só cinco de cada 75 quilómetros serían subterráneos.

O de Ezkio sería un camiño máis curto, 55 quilómetros, dos cales 22 serían do túnel baixo Aralar, coa gran complexidade que iso leva. É moito máis difícil de facer e moito máis difícil de prever o problema que se expón no futuro.

Desde o punto de vista temporal, pola contra, sería máis curto, e é por iso polo que os partidarios de Ezkio prefiren. Por unha banda, o tren rápido desde Vitoria chegaría nunha hora e tres minutos desde Bilbao a Pamplona e en 40 minutos desde Ezkio. Doutra banda, os partidarios do TAV sempre argumentaron que a infraestrutura é imprescindible para conectar Navarra con Europa, morta ou viva, pero iso non está tan claro si para ir de Pamplona a Irún hai que pasar por Vitoria. Neste caso é lóxico pensar que o cidadán seguirá utilizando a estrada 121-A, xa que chegaría a Irun máis barato e máis rápido.