● Acaba o mes de febreiro, en marzo aparecen os primeiros indicios do virus SARS-COV-2 no País Vasco. A expansión é evidente e reflíctese a preocupación social xurdida nos centros educativos. Son centos as viaxes que se prevén para estas datas en toda a CAV. Desgraciadamente, sabemos a decisión que teremos que tomar, a saúde dos alumnos e profesores non se pode pór en cuestión. Con todo, recorremos á Administración, porque nesta situación de excepción van ter en conta este asunto, non poden deixarnos sen rumbo. Despois de varias chamadas dámosnos/dámonos conta de que nos equivocabamos, de momento non puideron tomar esa decisión, a pesar de que todos os centros de Vitoria-Gasteiz están pechos. Unha vez máis, tócanos a nós mollarnos, sen saber que vai pasar co diñeiro que nos puxeron os pais. Grazas, desde o Departamento de Educación fannos fincapé na importancia de organizar estas viaxes, ás veces mesmo aplaudirnos, porque todo hai que dicilo.

● Dous días despois, dámosnos/dámonos conta de que temos que saír dos centros. A fume de carozo temos que desaloxar o colexio. Facer que os alumnos non asimilen un período de vacacións, detectar aos alumnos que non tivesen ordenador correndo, etc., un longo etcétera, horas frenéticas.

● Ao día seguinte, os profesores e profesoras acumulamos forzas para mergullarnos nun novo reto que non coñecemos con responsabilidade. Acordamos un plan telemático para facer chegar as aulas virtuais a pais e alumnos. Aínda non temos tempo de preocuparnos das horas de pre-pantalla que se iniciarán de forma desmesurada.

● Xa chegou o mes de abril, levamos dúas semanas cos nosos móbiles e ordenadores persoais inseparables, co obxectivo de garantir o dereito á educación dos nosos alumnos e alumnas. De súpeto, a través dos medios de comunicación, a ex conselleira de Educación, Cristina Uriarte, dinos que podemos repartir os computadores dos centros. Ao parecer, a brecha socio-económica e cultural que existe no mundo denomínase agora fenda dixital, coma se un computador solucionáseo todo. Con todo, unha vez máis tarde, xa tiñamos os computadores separados para que non se perdan.

● As semanas pasan e a administración está desaparecida. Mentres tanto, o profesorado, o alumnado e os pais e nais miran a unha pantalla; videotutoriales, videoconferencias, pan de cada día. De súpeto, con todos confinados, recollemos da televisión os novos criterios de avaliación deste ano. Non imos empezar a discutir sobre eles porque podemos alargarnos demasiado, pero cremos que temos outras canles para darnos conta diso. Pero non, unha vez máis, nesta obra fannos sentir como espectadores.

● Chega o mes de maio, séguense as reunións e os debates entre pantallas para que ninguén quede atrás no reto principal de analizar a evolución do alumnado. A televisión e a prensa convértense en pesadelos cando cremos que abordamos un novo partido. Cristina Uriarte e Nekane Charanga indícannos que temos que abrir os centros dunha maneira xeneralizada. Aprécianse présas repentinas por todas as partes, propoñen que os alumnos volvan cando os profesores non volvemos. Como garantir as medidas de seguridade? Onde están os EPIs? Como conciliar a clase presencial coa telemática? Aínda non recibimos ningún plan de continxencia e non correspóndenos deseñalo, en xeral non somos expertos niso. Josu Erkoreka ten unha solución para todo isto, xa que está convencido de que os centros sufriron un proceso de desinfección e de que a solución hidroalcohólica está a piques de chegar. O noso centro está desinfectado, pero porque as dúas limpadoras que temos asumiron a carga desa imprescindible tarefa, sen o EPI e os novos recursos que nos fixeron chegar. Este traballo, desprezado durante anos e xeralmente realizado por mulleres, converteuse de súpeto nun traballo indispensable e non se tivo en conta. A pesar de que en marzo se atopaban en folga, abandonárono para atendernos. Pero, quen se encarga da vixilancia destes traballadores urxentes? No medio do alboroto, Iñigo Urkullu dinos que xullo pode ser un bo momento para facer eleccións en todas partes.

● Desde a Dirección témolo claro, para que os alumnos volvan, será para unhas sesións de reforzo ou para os exames extraordinarios de xuño, dunha maneira moi controlada e progresiva. Non importa, temos a Arantxa Tapia cara a cara dicindo que temos que volver traballar, porque é o que fixeron o resto de sectores. Isto non sabe que, a partir de marzo, convertemos algúns recunchos das nosas casas en aulas. Ademais de menosprezar o enorme traballo realizado, é moi insultante.

● Chegou o mes de xuño, os profesores volvemos aos centros, e de cando en vez atendemos a uns poucos alumnos, garantindo todas as medidas. Parece que podemos sacar o curso, unha pequena sensación de que mantivemos esta loita de confinamento. Con todo, na Dirección predomina a ansiedade como obxectivo para o próximo curso. O Departamento de Educación volveu a desaparecer, fálase de eleccións nos medios de comunicación pero en setembro garántense as clases presenciais; non se nos presentan medidas, protocolos, recursos e instrucións concretas.

● Chega o mes de xullo e todos os nosos medos convértense en realidade. O curso 20-21 terá que prepararse da mesma maneira que o curso anterior, cos mesmos recursos de sempre, e co mesmo plan de continxencia que se enviou a todos os centros educativos da Comunidade (tanto os de infantil, primaria e secundaria), no que teremos que deseñar tres escenarios diferentes. Si non fose certo, poderiamos situar o vivido durante estes dous meses de verán nunha película de parodia e ciencia ficción.

● Chega o mes de setembro, momento de pór en marcha o deseñado pola dirección. Nerviosismo e malestar en todas partes. Cremos na escola presencial, non queremos virtualizar a nosa actividade nas pantallas, pero a saúde de toda a comunidade educativa está en xogo; a saúde e o dereito á educación dos alumnos tamén. O plan adaptado ao centro apenas pode saír adiante debido á escaseza de recursos. Desde o mes de marzo non se fixo ningunha previsión e imputar aos centros educativos as responsabilidades que lles corresponden. Os profesores estivemos preparados e estamos preparados para o esforzo. Así o demostramos nos últimos meses, pero vimos ao Departamento de Educación aparte e cando deu algún paso adiantóuselle o persoal dos centros. Falta de liderado en xeral. Estamos indignados, só queremos un retorno consensuado e seguro. E esta vez si, xa está ben, imos á folga. Entón, o recentemente nomeado lehendakari Urkullu di que “os centros estiveron pechados no verán, mentres eles traballan”. O que nos faltaba, o noso labor foi reiteradamente subestimada, puxeron nos centros as responsabilidades que lles corresponden, non nos dotaron de recursos, con que obxectivos fai o lehendakari esas declaracións? As reivindicacións que hoxe facemos non son as provocadas por un virus. Esta pandemia deixou máis que nunca en evidencia as reivindicacións realizadas durante anos. O descenso de cocientes sempre foi considerado como unha necesidade, tanto a nivel pedagóxico como académico, para dar unha mellor atención ás necesidades do alumnado. O que deixou claro a pandemia é que, a pesar da saúde, non é viable meter a 25 adolescentes en 40 metros cadrados. Sabémolo de súpeto. Asegurar os cocientes de 15 alumnos propostos pola OMS pode ser moi difícil, tanto pola falta de infraestrutura como de profesorado. Pero estamos convencidos de que debemos afrontar o reto con máis prioridade que nunca; buscando consensos debemos fortalecer e reconstruír un dos alicerces máis importantes que necesita este pobo, mirando con ambición ao futuro próximo. O noso obxectivo é unha escola pública e euskaldun de calidade, baseada en valores feministas, que responda equitativamente ás necesidades do alumnado, que cubra as necesidades do alumnado en xeral por encima dos desequilibrios socioeconómicos das familias. Cremos firmemente nisto, o único que necesitamos é que o Departamento de Educación empece a facer o mesmo camiño, con investimentos públicos, previsións, propostas e accións concretas, con vontade política. Empecemos pois, decenas de anos perdidos, pero sabemos cal é o camiño. Só así, alimentaremos aos centros sorrindo. Só entón alterarase a correlación entre sorrisos e pancartas.