Cada vez son menos quen utilizan o eúscaro no País Vasco Norte, segundo a recente enquisa sociolingüística. En 2016 eran un 8,1% as persoas que falaban máis ou menos en castelán, mentres que en 2021 eran un punto menos. A inmensa maioría faio sempre en castelán (78,5%) e o grupo máis pequeno é o de quen fan menos en eúscaro que en castelán, xa que só un de cada cen faio.

Con todo, hai certa esperanza no intervalo de idade. De feito, o único tramo de idade que aumentou desde 2011 nos casos nos que o eúscaro se fixo máis ou menos en castelán é de 16 a 24 horas. O que máis descende é o de maiores de 65 anos, que pasa de 16,6 a 9,4.

A proporción de euskaldunes diminuíu, pero non demasiado. 20,5% en 2016, fronte ao 20,1% actual.

Nas zonas máis euskaldunes, Baixa Navarra e Zuberoa, son menos euskaldunes que antes. Nos últimos anos o descenso non foi significativo, pero de 2001 a 2021 descendeu 13,4 puntos. Con todo, cada vez son máis os mozos que coñecen o eúscaro. Nos últimos cinco anos a competencia lingüística ha aumentado 2,6 puntos.

Tendencia

Os que teñen o eúscaro como primeira lingua son cada vez menos; nos últimos cinco anos a cifra baixou case dous puntos, de 15,9 a 13. Son moitos os que, xunto co eúscaro, teñen outro como primeira lingua. Por exemplo, hai dez anos entre os 16 e os 24 o 5,7% tiña como primeira lingua o eúscaro e o castelán, e o 7,7% só o eúscaro. Segundo os últimos datos, o 11,1% ten dúas linguas como a primeira, e só 3,7.

Tamén se están producindo cambios significativos no coñecemento do eúscaro. Entre os anos 2001 e 2021, os euskaldunzaharras baixaron do 82% ao 60%. Bilingües orixinais do 11% ao 22% e euskaldunberris do 7% ao 17%.

Entre quen teñen ambos os proxenitores euskaldunes, cada vez son menos os que reciben o eúscaro e máis o eúscaro e o castelán. Esta tendencia é remarcable nas xeracións máis novas, cun 63% dos grupos de idade que só recibiron o eúscaro destes pais, pero a maioría deles maiores de 50 anos. Entre as persoas de 16 a 34 anos, só o 49% e as que recibiron ambas as linguas o 27%, 11 puntos por encima da media. Os dous pais que sendo euskaldunes só recibiron o castelán son un de cada cinco.

No ensino tamén foron menos quen priorizaron o eúscaro nos últimos anos. En 2011 eran o 18,6% e dez anos despois o 16,5%. Pola contra, o número de alumnos dos centros que utilizan o eúscaro e o francés aumentou, mentres que os que só estudan en francés son menos.

Territorio

O territorio que presenta a situación máis preocupante do uso é a área BAM, que comprende Baiona, Anglet e Biarritz (Lapurdi). Nesta zona, nove de cada dez faio sempre en castelán. En Baixa Navarra e Zuberoa case a metade da poboación faio sempre en castelán, pero a outra metade utiliza o eúscaro con maior ou menor frecuencia.