A consecuencia da crise climática ha posto de manifesto a necesidade de coñecementos para preservar o noso medio ambiente para que o mundo sexa sostible. A educación é un elemento crave para promover accións a favor do medio ambiente e a sustentabilidade. De feito, a Educación Ambiental é un campo pedagóxico interdisciplinar cuxa función principal é a de tomar conciencia da complexidade social, natural e medioambiental. Así como a adquisición de coñecementos, valores e habilidades que permitan ás persoas levar a cabo unha acción activa na prevención e resolución dos problemas ambientais actuais. Un punto crave da educación ambiental é que pon de manifesto a relación entre o medio natural e o modelo social. Trátase, por tanto, de máis dun proceso educativo que esperta a base para crear un estilo de vida no que as xeracións futuras teñan unha maior sensibilidade cara ao medio ambiente co fin de mellorar a relación entre a humanidade e o medio no que vive.
A UNESCO destaca que a educación ambiental é un proceso ao longo de toda a vida e que debe desenvolverse como unha acción nos programas educativos dos centros. O ensino nas aulas debe adecuarse á idade e madurez dos nenos e nenas, e a súa aprendizaxe, ademais de ser teórico, debe ser práctico, agradable e divertido. Moitas destas actividades pódense realizar en granxas escolas, en calquera parque do municipio ou no patio do centro. De feito, coñécense mellor plantas, arbustos, ríos, aves ou insectos. Tamén é posible mellorar a concienciación medioambiental. Por exemplo, a contaminación que producen as fábricas ou os transportes, as emisións de gases ou o consumo de enerxía, o tratamento da auga nas depuradoras, a reciclaxe nos vertedoiros, etc.
No País Vasco existen programas que promoven a educación ambiental como o programa educativo para a sustentabilidade e a calidade do centro educativo Agenda21 na Comunidade Autónoma do País Vasco. Baséase na participación da comunidade e intervén e colabora no desenvolvemento sostible do municipio. Como programa de Educación Ambiental, ten como obxectivo desenvolver coñecementos, habilidades, actitudes, motivación e compromiso para participar na resolución de problemas medioambientais. Con todo, detéctanse algunhas carencias, como a falta de concienciación da poboación sobre a influencia de determinadas formas de consumo frenético para a saúde, o ecosistema e a vida social. Por exemplo, coñecer como o consumismo actual ameaza o planeta. De feito, os currículos educativos non reflicten na súa totalidade o concepto do noso sistema económico e a pegada ambiental e ecolóxica derivada do modelo de organización do consumo. Por tanto, é necesario desenvolver unha educación ambiental que fomente o pensamento crítico para comprender e modificar as causas das problemáticas naturais e sociais existentes na sociedade.
En definitiva, a Educación Ambiental na loita mundial contra o cambio climático, cada vez máis urxente, é un campo idóneo para promover a conciencia ecolóxica e a preservación do medio ambiente. A adquisición de coñecementos asociados a este fenómeno axuda aos mozos a comprender e evitar as consecuencias do cambio climático derivadas do actual modelo social. Con todo, para facer efectiva a educación ambiental é necesario desenvolver unha historia profunda dos procesos socio-políticos e económicos que provocaron a deterioración do medio ambiente e dos recursos naturais e promover accións que modifiquen os hábitos de consumo humano.
Aritza Urrengoetxea Cordovilla, profesora