- Moitos disfraces de Euskal Herria bailan e cantan de caserío en caserío e casa, coa esperanza de que a cambio vaian recibir algo. A festa adoita facerse nos portais. Moitas veces os disfraces penétranse no vestíbulo e fano ao redor da mesa. Non falta comida e bebida nos entroidos; nalgúns casos recollen diñeiro ou lles dan a benvida con almorzos, xantares e merendas. Nas bolsas, cesta, palitos ou guerras tamén se recollen produtos como ovos, froitos, pitos, chourizos, chourizos...
As festas baséanse nas relacións, tanto dentro como fóra da comunidade; as visitas tamén son habituais no ambiente festivo. Nos caseríos, por exemplo, aínda está moi presente o hábito de recibir calor ao visitante. Unha das características das festas de inverno é a visita e a petición. As solicitudes inícianse co Día de Todos os Santos (tamén en Halloween), continúanse con San Martín e San Nikolas e os grupos de Nadal e Olentzero chegan ao final do ano. A máis coñecida probablemente é o peditorio da véspera de Santa Águeda. Con todo, co Entroido non asociamos o costume do peditorio, a recollida de anacos ou o peditorio, pero é moi común, arraigada e estendida, e a iso vaise a referir nesta introdución.
Lapurdi: kaskarotak
Xunto á época de entroido, nos pobos de Lapurdi saen á festa dos cascabeis. Durante varios fins de semana de xaneiro, febreiro e marzo desprázanse polas rúas e casas para pedir e bailar.
Zuberoa: barricadas das mascaradas
En Zuberoa celébranse as mascaradas os fins de semana de xaneiro a abril. Ao longo da mañá realízanse as visitas denominadas barricadas. Entre cinco e seis veciños do pobo bailan, cantan e disfrazan e reciben con comida e bebida. Hoxe en día dáse a benvida aos arizalaris, pero noutro tempo dise que no seu día se colocaban barricadas para impedir que entrasen no pobo, de aí o nome de barricada.
Arantza: disfraces brancos
Nos entroidos de Arantza, os máis temperáns na maioría dos casos, os disfraces brancos saen a pau a cambio do caserío e da comida ofrecen aos baserritarras a danza, entre eles o zortziko de Arantza.
Andoain: axerias
Os caseríos de Andoain dedícanse a esquiar e bailar ao longo de toda a mañá, bailando diferentes xogos de axeri-dantza.
Lizartza: recollida de anacos
Os entroidos celébranse unha semana antes do sábado de Entroido en Lizartza. Durante todo o fin de semana bailan na estación. O sábado durante todo o día nos caseríos e o domingo pola mañá na rúa.
Igantzi: disfraces
Os entroidos maiores, pero os disfraces de Igantzi concéntranse o sábado e o domingo dunha semana antes. O sábado pasarán a bailar os txokos do pobo e os barrios de Berrizaun, Frain e Sarrola. O domingo pola mañá os disfraces dirixiranse ás casas e caseríos do pobo.
Arano: bichos
Os bichos salguen en Arano o sábado anterior aos entroidos maiores. Á primeira hora da mañá parten da praza do pobo e van de caserío en caserío bailando fandango e arin-arin.
Oiartzun: inxixus e bruxas
En Oiartzun celébrase unha semana antes do sábado de Entroido. Recuperando o antigo costume, hoxe sábado pola mañá, o grupo de juncales realiza un peditorio de caseríos e bailan fandango e balsa diante de cada caserío.
Eibar: coco coco
Nos caserĂos de Eibar celébrase o entroido con coco e bailes de coco. Os guións de coco e os bailaríns de coco bailan de caserío en caserío, cantan e piden desde a mañá. Para pedir coco utilizan a canción que se usa en Eibar: "Kok-moko, Saria bete moko, Gibel-gibel afari afari, Diñeiro por si tivese peto".
Bakaiku: camarras
O sábado de Entroido salguen as Camarras en Bakaiku. Despois de comer xuntos na sociedade local, disfrázanse e saen de casa transportando o arado e botando po.
Behobia: grupo de danza eraikal
A véspera de Zaldunita, cara ás 9:00 da mañá, os membros do Grupo de Danzas Eraikiz saen de caserío en caserío. En todas as casas os dantzaris bailan fandango e arin-arin para logo recibir o premio.
Hondarribia: grupo de danza meaka
Os membros do grupo de baile Meaka de Irun reúnense en entroidos. O sábado e o domingo pola mañá no barrio de Meaka de Irun, os mozos e adultos traballan de caserío en caserío, mentres que o sábado pola tarde, en Hondarribia, realizan a estación baixo Jaizkibel.
Abaltzisketa: txantxoak
Os Domingos de Entroido ou Zaldunita son os lugares nos que salguen os txantxos de Abaltzisketa, o disfrace, o cestero e o acordeonista ao recoller anacos nos caseríos e no pobo. Ás portas de cada casa pasan a escoba e ofrecen o paloteado dos txantxos.
Amezketa: talai-dantzaris
Os dantzaris de atalaia de Amezketa salguen o sábado e o domingo de entroido a pedir. Traballan de caserío en caserío e a domicilio nos portais cunha danza de paus denominada talai-dantza.
Ihabar: poldros
Cara ás 11:00 da mañá do sábado de entroido, os mozos vestidos de baserritarras fan un intre polo pobo. Pola tarde os poldros comezarán na rolda a domicilio. Se quen se atopa con eles non quere recibir un golpe de castigo, terá que fuxir correndo.
Lesaka: vómitos
O domingo de Entroido, os Goitarrak bailando de caserío en caserío e recollendo anacos de ovos. Bailan xotas fronte aos caseríos.
Bera: solicitude de arraigamento
Ás mañás, en Bera, faise a petición de ovo de cincha aos luns. As cuadrillas visten os seus disfraces e traballan de caserío en caserío. Diante de todos os caseríos "Zingar-reboztze, salvo que se trate dun ovo de pantano, etc." cantan e así conseguen o premio dese día.
Lesaka: fraindarras na solicitude de ovos
Os Fraindarras de Lesaka salguen os luns e martes de entroido ao recoller anacos no barrio Frain de Lesaka. O grupo dos Fraind está formado por músicos, encargados de recompilar ovos e diñeiro, e de axitar a escoba.
Goizueta: recollida de anacos en caseríos
Os disfraces percorren os caseríos durante todo o día do luns de entroido. O martes, pola mañá, antes dos zahagi-dantzatras da tarde, andan pola rúa pedindo.
Erratzu: damas
O martes de Entroido celébrase en Erratzu o desfile de Damas. As damas cantan cos bombos de rúa a rúa e de portal. Nalgúns portais danlles a benvida coa comida e a bebida.
