Tras varios séculos de reino propio, en 1512 o reino de Castela lanzouse a conquistar o reino de Navarra mediante as armas e facéndolle derramar sangue. Aquilo non debería suceder nunca.
En 1609, o rei francés Enrique IV enviou a Pierre de Lancre a parar supostamente o feitizo, castigando na práctica a liberdade das mulleres e o uso do eúscaro. Aquilo non debería suceder nunca.
Tras a Revolución de 1789, os poderes franceses declararon a guerra ao eúscaro e aproveitaron a escola para impor pola forza o francés nunha parte do noso territorio. Aquilo non debería suceder nunca.
"Todo aquilo non debeu suceder nunca, pero a loita por soportar todo aquilo non é máis que o resultado do que non debería suceder"
En 1968 o garda civil asasinou a Txabi Etxebarrieta, militante de Euskadi ta Askatasuna, en Bentaundi (Tolosa). Aquilo non debería suceder nunca.
En 1972, da man do terrorista Franco, a empresa Iberdrola queríanos impor unha central nuclear en Lemoiz. Estratexicamente supuña un perigo e unha masacre contra a tolemia. Tamén empezaron a construír, ensuciando as nosas terras e paisaxes. Aquilo non debería suceder nunca.
En 2003 pecharon o xornal Euskaldunon, detendo e torturando a 10 persoas. Aquilo non debería suceder nunca.
En 2009, o goberno español, en colaboración co francés, secuestrou e asasinou ao incansable militante Jon Anza. Os familiares e Euskal Herria pasaron varios meses sen saber onde estaba. Aquilo non debería suceder nunca.
Podemos estendernos sobre exemplos que non deberon suceder, pois a crueldade e a violencia dos inimigos non tiveron límites. Todo aquilo non debeu suceder xamais, pero a loita que se librou de todo aquilo non é máis que o efecto do que non debería suceder. O noso pobo exerceu o seu dereito á autodefensa, con acertos e erros, e deberiamos presumir da súa capacidade de supervivencia. Por todo iso, aínda podemos soñar cunha Euskal Herria libre. Os inimigos gañáronnos unha dura batalla, algúns se agacharon, puxéronnos sobre as costas das botas, e as declaracións dos últimos días, esas botas estanse lamiendo sen complexos e en nome de todo un pobo.
Ante iso, os inimigos senten moi cómodos. Nunca hei visto que se recoñeza o feito e pídase perdón, aínda menos arrepentimento ou compromiso para aliviar o sufrimento causado. Pola contra, as condecoracións, as homenaxes, ou os indultos foron recibidos por quen actuaron ás súas ordes. O último caso produciuse en outubro, cando o garda civil que provocou a pelexa de Alsasua foi condecorado.
Caemos tan baixo que algúns chegaron a levar á reflexión pública de non facer os cumpridos das fillas e fillos do pobo que durante tantos anos fomos secuestrados. Os resultados son clarificadores: En 2020 liberáronse 28 presos políticos vascos, só sete recibiron o merecido recibimento público, e este ano dous de cada 25 presos foron liberados.
Me implicé con 14 anos na loita pola liberación nacional e desde entón fago e fago a miña pequena achega, pero estou desolado porque non vexo a determinación, o compromiso e a dignidade que atopei naquela época nestes longos anos. É hora de abandonar os procesos de debate que teñen as súas consecuencias fixadas desde o principio, de levar a cabo unha reflexión real e de pór sobre a mesa os avances que se deron na liberación da nosa nación, así como na construción dun mundo novo, e a cambio de que.
Eu persoalmente prefiro morrer de pé a vivir de xeonllos!