Non fai moito tivemos unha reunión de profesores da universidade na que o ambiente de preocupación imperaba polos cambios que a Intelixencia Artificial (IA) produciu no ensino da historia. E é que os seus compañeiros non sabían que responder ante este desenvolvemento. Naqueles escuros pecados notábase o medo a perder o traballo.

As ciencias sociais foron até agora, polo menos, ciencias reflexivas. É dicir, trátase dun campo de coñecemento baseado principalmente na reflexión. Por iso dicimos aos alumnos do primeiro ano de Historia que para obter o título deben seguir os seguintes pasos: ler, reflexionar, debater e seguir lendo. Para demostrar que os profesores han interiorizado os contidos, desde que se aplicou o plan Bolonia case sempre lles facemos presentacións orais ou textos escritos. Pero as cousas están a cambiar moi rápido. Nestes tempos nos que os contidos de máis de 280 caracteres considéranse aburridos, cada vez dedicamos menos tempo a unha reflexión pausada e, ademais, con AA poden realizar de forma automática o proceso de procura e escritura de información. O do noso traballo!

Naquela reunión notábase un ambiente hostil. Ocorréuseme que quizá os da revolución industrial tivesen esa sensación. O desenvolvemento técnico da industria revolucionou todos os ámbitos da sociedade anterior e enterrou o mundo antigo. Como as relacións feudais de produción pareceume que o ensino até agora estábase desfacendo de forma imparable.

Ante iso, algúns dos compañeiros expuxeron a necesidade de recuperar a vella forma de ensino, deixando ao carón o ensino continuo e os traballos escritos, a devolución das clases maxistrais e o peso do inimigo final. Parecinme aos carlistas que querían manter o Antigo Réxime. Algúns, pola contra, recoñeceron que AA parecíalle moi útil e utilizábaa para preparar clases.

Hai quen cre que a AA servirá para liberar á humanidade. Din que nos liberará da conxugación da explotación, porque nos representará en traballos físicos e penosos. Aínda que non é a primeira vez que se abren optimistas discursos tecnófilos, no pasado quedou claro que a tecnoloxía só polo seu desenvolvemento non achegará benestar e felicidade se se fai dependente das necesidades do capitalismo. O desenvolvemento tecnolóxico podería utilizarse para facer mal, para enriquecerse desproporcionadamente e inxustamente e para unir aos expropiados á miseria. Os desenvolvementos científicos da revolución industrial permitiron aumentar a produción de alimentos e realizar notables avances en medicamento, pero tamén lle debemos as armas químicas e as dúas guerras mundiais. Ademais das tarefas domésticas da historia, hoxe sabemos que a AA está a ser utilizada para as masacres de guerra. Non se trata dun desenvolvemento tecnolóxico, senón de intereses que están detrás del. Esa é a nosa lección de hoxe.