Faltan catro meses para que o 20 de outubro Prabowo Subianto, ex xeneral de historia escura, convértase no oitavo presidente de Indonesia tras gañar as eleccións presidenciais que se celebraron o 14 de febreiro deste ano. E apenas dous meses o 17 de agosto, coincidindo co 79 aniversarios da declaración de independencia, o Joko “Jokowi” Widodo, que presidiu estes últimos dez anos, inaugura oficialmente a nova capital do país, Nusantara. Si cúmprense as previsións. En caso de dúbida.
O máis grande é que non está nada claro que Prabow queira seguir adiante co caro plan do seu predecesor. Non sería o primeiro cambio de opinión de Prabow.
Si non estivésemos a falar do cuarto país máis poboado do mundo (280 millóns de habitantes), talvez o incidente podería haberse tomado con outra axilidade. Non é a primeira vez no mundo que se abandona unha gran capital histórica e comézase a construír unha nova e “racional” capital, ex novo, ou nun pobo até entón perdido.
Brasília adóitase citar sempre nestes casos, pero aínda serían máis próximos, por exemplo, Naypyidaw, a nova capital de Myanmar; Dodoma, de Tanzania; ou Abuja, de Nixeria. E como xurdiu Washington? Un pouco máis especial sería o proxecto Xiong’an que actualmente teñen na súa misión en China.
As causas son diversas, pero similares, e o resultado, case sempre, é o mesmo: que a nova capital, nacida da nada, convértese nunha megapolis en moi pouco tempo. É unha das manifestacións máis evidentes do que chaman “efecto capitalidade”.
O caso de Indonesia ten, con todo, grandes peculiaridades. Por unha banda, as que corresponden á Iacarta que habería que deixar. O colonialismo holandés converteu a Batavia no nexo do comercio marítimo, converténdose nun dos maiores megapolis do mundo (11 millóns de habitantes) desde a independencia. Do mesmo xeito que toda a illa de Xava na que se asinta (150 millóns de habitantes), ten un problema demográfico... Pero tamén o urbanístico, que se está afundindo fisicamente e sofre crecentes inundacións. Por non falar de problemas de tráfico.
Nunha cidade como esta, as presións para manter a capitalidade non serán débiles. A mudanza proposta e posta en marcha por Jokowi non é unha especie de “New Delhi”. A nova Nusantara non está en Xava, senón a 1.250 quilómetros de Iacarta, no centro do estreito de Makasar, en Kalimantan, ao leste da illa de Borneo. Trátase, por tanto, dun traslado que pode alterar todos os equilibrios socio-políticos de todo o país.
Nun país onde os equilibrios xa son flutuantes.