argia.eus
INPRIMATU
Bailando co vento
  • Todo o día no aire, a volta e a volta, bailando co vento coma se fose unha cometa… até chegar á sombra do sol! Aí está o milano voando. Por iso é polo que cando o sol salgue e ponse nas minchas dígase que hai “sombra de milano” ou “querela de milano”, como escribiu o altzotarra Felipe Aierbe na revista Euskal Erria.
Nerea Pagaldai Agiriano 2024ko urtarrilaren 15a
Beñat Ibarbia.
Vermello milano (Milvus milvus)

Grupo: Vertebrado / Ave

Tamaño: Do pico á cola: 61-72 cm. Lonxitude sur: 140-165 cm.

Onde vive? En zonas de extensa campa e bosque.

Que come? Aves medianas, micromamíferos, anfibios, réptiles, insectos, masacre, lixos.

Nivel de protección: Patrocinado a nivel europeo.

En voo destacan tanto a cola como a cor, xa que por baixo as cores vermellas e brancos contrastan moito. É o que lle dá o nome: milano vermello, pero os hernaniarras, por exemplo, parecen máis brancos que vermello e chámanlle milano branco. Noutras zonas, pola contra, recibe o seu nome pola forma da súa cola, como o aguilucho, o colirrojo ou o colirrojo. É precisamente por esta característica que o milano é fácil de identificar, xa que, como din os seus nomes, a súa cola ten forma de pinza, en forma de v, tamén chamada cola de milano nalgúns lugares. Pero o que moita xente non sabe é que hai dúas especies de milanos. O milano negro é o seu primo e é fácil distinguilo do milano vermello. Como o seu nome indica, o milano negro é máis escuro, marrón escuro, mentres que a súa cola no canto de v é de ou. Os milanos vermellos vascos pasan todo o ano entre nós, aínda que no inverno centos de individuos de Europa central acoden ás nosas terras fuxindo do frío. Pero estes individuos dan a volta na primavera cara ao norte, á cría. En cambio, os milanos negros, curmáns, pasan o inverno en África e véñennos a crecer na primavera. Por tanto, si vemos un milano no inverno, seguro que será un milano vermello!

Unha das características deste depredador é ser un depredador pouco competente. Por iso, aliméntase de presas fáciles de capturar. Na primavera e verán caza principalmente animais de pequeno tamaño, enfermos ou sen experiencia, como coellos con mixomatosa, pitos de aves que aínda non aprenderon a voar ben, micromamíferos, anfibios, réptiles e insectos. No inverno, pola contra, as presas non son tan abundantes, polo que busca alimento en vertedoiros, matadoiros, mulares e caseríos. E, como non, tampouco se nega aos pitos e galiñas de comida fácil. Este último deulle mala fama, o seu exemplo na zona de Sakana: “Chitero”. Tamén é coñecido como “ladrón de pitos” ou “ladrón de galiña”. É moi común ver planear bastante baixo nas proximidades da estrada en busca de animais mortos atropelados por coches.

O milano vermello é unha especie protexida. As poboacións de milano vermello en Europa non están tan en mal estado, mentres que as poboacións do sur de Europa sufriron un importante descenso nos últimos anos. Unha das principais causas deste descenso é o uso de pesticidas e velenos. Mirua é unha especie ligada aos campos de cultivo e cereal onde caza. En consecuencia, os velenos de uso sistemático e masivo nas zonas rurais e agrícolas envenenan especies que son presa de milanos, tamén envelenadas. En Álava, por exemplo, detectáronse dez individuos envelenados entre 2018 e 2020. A persecución pola súa mala reputación tamén prexudica á especie. Por último, os cambios no uso do solo poden reducir ou eliminar as zonas de cría ou caza. A maioría dos milanos vermellos de Gipuzkoa nidifica en piñeiros de Monterrey. É coñecido que a banda marrón está a provocar a desaparición de moitos piñeirais: aínda non está claro o efecto desta especie na poboación de milano vermello, pero pódese prever que non será boa. Por outra banda, entre 2020-2021 outro dez individuos morreron atropelados.