Atopeime contigo, Jon, nunha terapia para facer un relato da vida. Un gran recordo dun gran amigo, a súa morte o 15 de marzo, fai 47 anos, causoume unha terrible dor, pois era o primeiro duelo que sufrín pola morte dun mozo. A dor emocional foi grande, custoume aceptar a túa morte, sobre todo sabendo como sucedeu.

Tocounos camiñar xuntos por Navarra durante uns días e falabamos de todo. Aprendín moito de ti, eras moi listo e os teus argumentos estaban ben estruturados. Eramos vascos, tiñamos dereito a decidir sobre a independencia do noso pobo e a loitar contra unha ditadura imposta, xa que os que a estableceron perseguiron primeiro a nosa lingua e logo abandonárona. Tamén bombardearon e destruíron o noso territorio causando moitos mortos. Tamén sabiamos a explotación que sufrían os traballadores do noso país e loitabamos pola súa liberación.

Eras a natureza que amabas e un apaixonado montañeiro, porque alá arriba todos sentiamos libres, alí podiamos falar, cantar e gritar, sen que todos aqueles colaboradores do réxime franquista escoitásennos, xa que desgraciadamente eran demasiados, vivían connosco e humillábannos e denunciaban con gran facilidade ante quen nos oprimían.

Recordo como fomos ao piso de Pamplona que alguén alugou e en canto entraches na cociña démosche conta de que alguén estivera alí. -Saiamos de aquí deseguido- dixeches. En realidade, naquel piso esperaban uns días a que aparecésemos nós, para explicarnos, algúns dos nosos militantes detidos nunha redada ignorada por nós. Tamén recordo como andamos errando por Pamplona mentres nos buscaban, co acougo que tiñas, ata que á noitiña atopamos unha casa nun amigo meu para pasar alí a noite.

O que nos contaron da túa morte era que “estabas soa cando disparáronche”, e que foi no pobo onde vivín moitos anos máis tarde, a petición da miña profesión. Moitas veces lembrei a fronteira de Urdax cara ao Norte, porque fixemos o camiño xuntos algúns amigos, e eu non podía, porque tiña o nocello torto, e quedáchesche para axudarme e non quedarme só. Sen dúbida era vostede o mellor de todos nós.

A xulgar pola situación do país, pregúntome si mereceuno. Recordo que cando falaba da súa noiva, o seu proxecto común estaba absolutamente relacionado coa supresión daquela ditadura española, a liberación do pobo vasco, a recuperación total do eúscaro e a non explotación dos traballadores. Eses valores, dubido que sexan defendidos polos nosos políticos. Deixaches unha boa pegada en moitos dos que tivemos a sorte de coñecerche, Txapela, o 15 de marzo lembrareiche dunha maneira moi especial.