Estamos ás portas da nova lei de Educación para a CAV, que se escribiu nos últimos meses. Desde a publicación do primeiro borrador púxose de manifesto a discrepancia dun gran sector dos que formamos a comunidade educativa, que creemos nun sistema educativo público potente.

O 5 de novembro volvemos saír á rúa moitos cidadáns e a reivindicación era clara, a favor da escola pública vasca e contra esta nova lei. Temos infinidade de razóns para dicir que non a esta lei educativa; euskaldunización do alumnado, laicidad, currículo propio… e tendencia a reforzar a privatización baixo o paraugas do “Servizo Público de Educación Vasca”.

En moitos artigos de opinión o foco do debate, a escola pública vs as ikastolas. Isto non reflicte a fotografía do sistema educativo que rexerá esta lei, o vasco. Neste debate citáronse moi raramente os centros da Igrexa (centros que con diferenza predominan entre os concertados). Entendemos como dano lateral o reforzo do control social da igrexa?.

Como os argumentos se repetiron unha e outra vez, quero recolocar o foco nun sistema universitario que queda fóra do ámbito de aplicación desta lei, onde tamén se está dando unha tendencia de privatización moi preocupante.

Calquera debería ter a oportunidade de formarse naquilo que soña, para dar pasos. Pero desgraciadamente a situación socioeconómica de cada un ten unha gran importancia nas decisións que tome máis adiante. A duras penas, unha avogada nai e un ancián médico realizará un ciclo de formación profesional. Fai 36 anos a profesora de pedagoxía preguntounos: “levantar a man se a miña nai ou o meu pai tivese título universitario” foron moi poucos os que levantaron a man. A continuación o profesor explicounos que as previsións e o nivel socioeconómico teñen unha gran influencia na nosa carreira, na elección. El explicounos a modo de exemplo que si se realizase a mesma pregunta nun centro situado a un quilómetro (Universidade de Deusto) o resultado sería distinto.

Todas as investigacións relacionan claramente o índice socioeconómico e cultural (is) co nivel de fracaso escolar.

Agora imos estudar que pasa cos alumnos que terminan o bacharelato. Para algúns será a súa elección realizar un ciclo superior e para outros o camiño á universidade.

Neste camiño cara á universidade, a UPV/EHU será a primeira opción na CAPV, pero este é o primeiro obstáculo. Moitos alumnos non poden cursar o grao que eles mesmos elixan porque son prazas limitadas. Agora ben, si dispoñen de recursos económicos, terán a segunda oportunidade de percorrer o camiño elixido, xa que a oferta das universidades privadas de Mondragón e Deusto vai crecendo ano tras ano. Alguén podería dicir que como iniciativa privada ten dereito a iso, pero aquí atopámonos coa segunda fraude. Son universidades privadas, pero reciben millóns de euros en subvencións por parte do goberno de Urkullu.

Hai poucos meses coñecemos que Mondragon Unibertsitatea recibirá 24 millóns de euros do Goberno Vasco para o novo edificio do Basque Culinary Center. Segundo Arantxa Tapia, debemos situar esta iniciativa privada promovida con diñeiro público na estratexia popular. A ese investimento que chaman estratexia popular, miles de cidadáns vascos non terán acceso, porque non poden pagar miles de euros ao ano por estudar nela.

Nos argumentos destas universidades tivemos que escoitar con frecuencia que son organizacións “sen ánimo de lucro”. A Clínica Universidade de Navarra (Opus Dei) tamén é unha organización “sen ánimo de lucro”, saca as contas. En MU e na Universidade de Deusto, os estudantes deben pagar máis de 6000 euros anuais polos seus estudos, nalgún grao até 14000 euros. Pouco co anterior, e hai un ano o partidos PNV-PSE-PP-VOX deron o seu voto a outra universidade privada, a EUNEIZ, que o grupo Basconia-Alavés puxo en marcha en setembro, que tamén se nutrirá ben do diñeiro público, solicitaron preto de 33 millóns de euros para recibir fondos da Unión Europea a través do proxecto Innovaraba, que tamén recibirán axudas do Concello de Álava e Álava.

Atopámonos co mesmo problema que temos no sistema educativo, no sistema sanitario e asistencial, o goberno de Urkullu non cree no sistema público, este goberno premia a centros e universidades privadas e reforza o camiño da privatización, deixando a moitos cidadáns á marxe.

O máximo de traballadores da Escola Pública, Jokin Bildarratz, se enfureció nos medios de comunicación ao día seguinte da manifestación do 5 de novembro e entón lembrou que o 90% do parlamento acordou as bases desta lei. Insuficiente argumento de conselleiro.Onde quedou o proceso participativo que supostamente quería facer para construír unha nova lei de educación? Ignorou as achegas dos que formamos parte da Escola Pública.

Estes días o señor Bildarratz díxonos que a folga é “preventiva” porque aínda non temos o texto definitivo. Aceptando as bases da nova lei e aceptando o anteproxecto, cando o camiño está ben debuxado (en dirección equivocada), a que debemos esperar para a folga? Señor conselleiro, mellor folgas preventivas que leis excluíntes.

Quen creemos na escola para todos e todas temos claro, o 30 de novembro e o 14 de decembro sairemos á rúa e seguiremos traballando até conseguir unha escola vasca pública, propia e vasca.

Koldo Zabala Atxa, profesor e pai da Escola Pública