Máis dunha vintena de tractores e coches de gandeiros guipuscoanos percorreron este mércores unha caravana longa na coñecida como Marcha Láctea de Gipuzkoa. Convocados polos sindicatos EHNE e ENBA, a marcha desenvolveuse entre o centro comercial Urbil de Usurbil e as Galarreta de Hernani (zona onde se despregarán Ldl e Mercadona). Piden ás empresas vendedoras que incrementen o prezo dun litro de leite.

O prezo dalgunhas materias primas do sector, como o penso, a electricidade e o combustible, aumentou considerablemente. Pero a cantidade de leite que obteñen os gandeiros non cambiou. Isto puxo en grave situación a moitos traballadores do sector primario, que teñen dificultades para cubrir os seus custos e evitar que sufran perdas.

GARIKOITZ Nazabal, membro de EHNE, explicou que as empresas vendedoras teñen a chave para manter a viabilidade do negocio. “Agora que os custos están a subir, pasamos ante varias empresas de distribución para denunciar que estas cadeas acumularon un gran volume de vendas e teñen unha responsabilidade directa co que está a suceder cos nosos prezos”. E é que mentres as empresas gañan cada vez máis, os produtores perden.

En opinión de Nazabal, os vendedores desenvolveron unha "dinámica destrutiva" xogando cos prezos do mercado do leite. Cada unha das cadeas de supermercados ofrece o seu produto de marca branca e, para competir co resto de vendedores, tratan de pór o prezo máis baixo. Os gandeiros reuníronse con cinco destes vendedores para reclamar o cambio, pero segundo explicáronlles, si unha empresa sobe os prezos de venda, todos deberían subir, e iso non é viable.

En definitiva, a empresa “cúlpase uns de outros”, segundo o presidente de ENBA, Iñaki Goenaga: “Saben que están a xogar mal, pero din que están a facer todo o que poden e pon a responsabilidade a costa do veciño”. Ante iso, ambas as partes deben atopar unha solución. O sindicato ENBA suxeriu como solución un estudo realizado polo Ministerio de Gandaría, Pesca e Alimentación de España no que o estudo sinala que o prezo de venda por litro de leite debe ser de 0,70 céntimos como mínimo para que os gandeiros non perdan e o sector fágase viable.

Actualmente, o 45% do leite do mercado véndese por baixo dos 0,60 céntimos de euro. No caso de que o prezo subise dez céntimos de euro, pactaríase a distribución destes beneficios entre os diferentes axentes. Tanto Goenaga como Nazabal consideran que os gandeiros deberían recibir entre catro e cinco céntimos máis de euro, co que os 0,34 céntimos que reciben por litro elevaríanse até os 0,39 céntimos.

Precarización estrutural

Os gandeiros iniciaron as últimas protestas en 2019 para denunciar a precarización do sector, non só para resolver a situación que viven os produtores de leite, senón tamén para denunciar a falta de viabilidade de todo o sector primario. Nazabal deixou claro que para que os gandeiros sigan adiante, é necesario facer o mesmo cambio no mercado de todos os produtos: “Con detalles diferentes, pero en definitiva co mesmo problema: que o caserío ten que ser viable con prezos xustos”.