“Estamos en guerra!”. Iso foi o que dixo o mandatario francés na súa primeira intervención sobre o coronavirus. Sete veces usou esa frase impactante. E é de supor que, detrás desa frase subliñada á mantenta, o presidente Macron pensaba nun problema moito máis grave que a preocupación pola saúde: vendo o efecto devastador que terá o coronavirus na sociedade e, sobre todo, na economía, como asegurar o futuro do actual modelo capitalista de sociedade? E, cando mencionou a guerra, sinalou claramente que estaba a pensar en enfrontarse á estratexia da guerra, no plano social, político, económico e mesmo comunicativo.
E é que, ademais dos presidentes Macron e Sánchez, moitos outros mandatarios mundiais déronse conta até o momento de que o modelo de sociedade hexemónico entre nós ten un futuro moi negro, xa que a súa verdadeira natureza, límites e inxustizas deixaron en evidencia as emerxencias. Os principais responsables políticos do planeta xustificaron en nome da “ciencia” todas as opcións realizadas, coma se a ciencia e a ideoloxía non tivesen nada que ver, xustificando desta maneira a súa verdadeira opción política.
En consecuencia, o debate sobre o novo modelo iniciouse xa nas redes sociais e nos medios de comunicación. Que modelo de sociedade necesitamos? Que tipo de economía? Que tipo de coidado? Non está claro si a crise do coronavirus vai supor un fracaso total do modelo actual do capitalismo, pero está claro que no futuro todo vai ser diferente. Por iso, a dereita empezou a repensar o capitalismo e o mesmo fai a esquerda, para non perder en balde esta oportunidade única que ten de converterse nunha verdadeira iniciativa, como ocorreu en 2008.
Pero o actual modelo de sociedade capitalista non caerá por si só, a menos que o botemos. Por tanto, todo o traballo da esquerda anticapitalista plural debería centrarse nese obxectivo. Temos que repensar toda a estratexia da esquerda entre todos e acordar como imos estruturar e dinamizar a esquerda na rúa, porque o motor do proceso de transformación non se pode situar nas institucións actuais. Temos que estar nas institucións para reforzar a dinámica que imos ter fóra das institucións. Todos temos que traballar para cambiar toda a hexemonía en todos os ámbitos.
De feito, o capitalismo demostrou que é capaz de recomporse nas diferentes crises que viviu nos dous últimos séculos. Soubo transformarse adaptándose á nova situación, pero mantendo os obxectivos de sempre. Revisou os modelos económicos. Cambiou moito as cousas para non cambiar o esencial. E nesta ocasión tamén tentará facelo, aproveitando a nova Doutrina do Shock que expuxo Naomi Klein.
"Non chegou o momento de dar un marco global ao traballo comunitario a través das redes de solidariedade que estamos a facer barrio a barrio?"
E na trincheira vasca como afrontaremos isto? En que está a relación de forzas en Euskal Herria? En que consiste o choque e a confrontación de ambos os modelos? En que está a loita ideolóxica? En que está a loita mediática? Onde está a loita de masas? Onde está o modelo alternativo do capitalismo? Temos un espazo anticapitalista estruturado para afrontar todos estes retos de forma consensuada e estratéxica? Creo que desde hoxe e antes de superar a actual crise deberiamos empezar a facelo.
Máis que para reunirnos con quen nos oprimen programas como o Zoom ou o Meet, non deberiamos utilizalos para elaborar un espazo político e unha estratexia que aglutinase o ámbito social, sindical e político da esquerda? Non chegou o momento de dar un marco global ao traballo comunitario a través das redes de solidariedade que estamos a levar a cabo por barrios?
Temos que reunir a todos os sectores anticapitalistas de Euskal Herria e analizar cales poden ser os pasos viables e acumulativos nese modelo alternativo que temos que desenvolver, co socialismo como norte. Debemos empezar por esixir a abolición da propiedade privada ou do mercado? Non o creo. Pero tamén hai outras reivindicacións, como o acceso á soberanía, o fortalecemento do carácter público dos sectores estratéxicos, a defensa do emprego, a creación dun banco público, o impulso da nacionalización dalgúns sectores económicos, a democratización dos medios de comunicación, a constitución dun novo suxeito de movemento obreiro, a centralidade da iniciativa popular, a implantación doutra política fiscal que teña como obxectivo a redistribución da riqueza, a economía social e feminista, a normalización da comunidade, a normalización do eúscaro, a autogestión, a loita para a autodeterminación…
É hora de dar pasos concretos para comezar a definir o espazo e a estratexia que nos unirá a anticapitalista, tomando como punto de partida a vida comunitaria e a defensa dos servizos públicos. O que temos que superar é o coronavirus político.
*Joseba Alvarez é membro de Sortu