- No estudo realizado nos últimos cinco anos recolléronse na base de datos 20.970 persoas falecidas en Gipuzkoa, Bizkaia e Álava entre 1936 e 1945, entre elas persoas de orixe autóctona que faleceron nalgún outro lugar. Deles, 698 están aínda sen identificar. Esta é a primeira parte dun traballo de investigación de carácter máis amplo.
O Goberno Vasco asinou en xullo de 2016 un convenio coa Sociedade de Ciencias Aranzadi e a Cátedra de Dereitos Humanos da UPV para elaborar un informe sobre vulneracións de dereitos fundamentais entre 1936 e 1978. O obxectivo é investigar as inxustizas cometidas polo levantamento militar fascista de xullo de 1936 e as súas consecuencias, a Guerra Civil e a Ditadura Franquista de 40 anos.
O informe presentado por Gogora é froito do traballo realizado nos últimos cinco anos e que foi presentado hoxe polo Instituto Vasco da Memoria, a Convivencia e os Dereitos Humanos. Unha base de datos recolle as vítimas da Guerra Civil e o primeiro franquismo, así como as vítimas de Gipuzkoa, Bizkaia e Álava, entre 1936 e 1945, así como as doutros lugares onde faleceron. O estudo, baseado en documentos que se puideron consultar até agora, está aberto a novas achegas.
En total, contabilizáronse 20.970 mortos. Deles, 698 están aínda sen identificar. Ademais, descoñécese onde están enterradas 7.795 persoas. Do total de vítimas asasinadas polos insurxentes, 13.283 foron vítimas mortais, mentres que 7.687 foron causadas polos republicanos.
No informe, ademais da perspectiva histórica, tamén se quixo incluír a perspectiva do dereito dos dereitos humanos. O informe considera vítimas non loitadoras, é dicir, vítimas de bombardeos sublevados, executados polo consello de guerra, executados extraxudicialmente polos insurxentes e mortos en prisión, vítimas de crimes de lesa humanidade. De feito, segundo explican, “a violencia franquista foi unha actuación planificada como política de Estado de destrución do inimigo, polo que se considera un crime de lesa humanidade”.
Os autores do informe subliñan que tamén se sabe que os republicanos cometeron violacións de dereitos humanos e crimes graves, pero se lles informou diso e concedéuselles atención, recoñecemento e homenaxe oficial durante corenta anos, ao longo de toda a ditadura.
Pola contra, os republicanos mortos foron considerados rebeldes, rebeldes e traidores, o que provocou un trato institucional, sistemático e colectivo, o que impediu que se localizasen os cadáveres, contraviniendo o dereito humanitario internacional.
As informe Vítimas da Guerra Civil en Euskadi, así como a propia base de datos, pódese consultar na Rede.
No seguinte vídeo explícase como utilizar a base de datos: