O Goberno –o de España, está claro, porque esta crise puxo de manifesto o carácter subordinado dos nosos gobernitos– adoptou medidas de protección e illamento para evitar a propagación da enfermidade, aínda que tarde e, quizais, demasiado breve. Posteriormente, o Decreto-lei, publicado o 18 de marzo, puxo en marcha un amplo abanico de medidas, en gran medida referidas ás condicións dos traballadores.

Entre estas medidas destacarei a normativa especial que se establece para facilitar os Expedientes de Regulación Temporal (ERTE). Hai que dicir que as medidas aprobadas polo Goberno non ofrecen ningún apoio aos precarios: aos irregulares, sobre todo aos sen papeis, que traballan fóra de norma, e aos traballadores do fogar.

O Decreto Lei recolle dous tipos de ERTE: Os presentados por unha situación excepcional ou de forza maior directamente derivada do Covid-19 e por causas económicas, técnicas, organizativas ou de produción, sempre que se produciu un efecto directo do Covid-19.

A primeira clase de UTE, que podemos denominar “esprés”, pode ser presentada sen negociación algunha cos traballadores ou os seus representantes e a autoridade laboral deberá decidir nun prazo de cinco días.

No segundo tipo de EE.UU., o patrón está obrigado a abrir un período de consultas de sete días coa representación dos traballadores para aclarar as razóns do expediente e negociar as condicións.

Os traballadores encadrados en dous tipos de UTE poderán ser perceptores de prestación de desemprego –aínda que non cumpran previamente o período mínimo de cotización–; ademais, o tempo da situación excepcional non reducirá o tempo da prestación por desemprego que tivesen gañada.

A norma tamén prevé a redución da xornada ou a adaptación do horario para o coidado de familiares e con determinadas condicións.

Por suposto, o Decreto-Lei é moito máis amplo que as circunstancias aquí recolleitas e quen queira buscar os termos da súa situación deberá acudir a fontes máis completas. Ver enlaces finais.

Para finalizar, os criterios a seguir polos representantes oficiais dos traballadores en cada empresa ou, na súa falta, polos propios traballadores:

• Tentar negociar as condicións que van ter os traballadores na UTE e, aínda que sexa máis difícil, na UTE “expresas” que se presenten pola situación de forza maior.
• Asegurar que a causa para a UTE é a que realmente se deriva do Covid-19.
• Que se trate dun expediente de duración determinada, que actualmente non poderá exceder dun mes.
• Que todo o emprego anterior, fixo e precario, garántase para despois da situación de excepcionalidade.
• A UTE debe determinar o persoal incluído no expediente de acordo coas razóns alegadas pola empresa. Non se pode xeneralizar o expediente sen máis dilación, salvo que os criterios de saúde así o aconsellen.
• Negociar o complemento de desemprego para poder chegar á totalidade do salario nese período.
• Coidado coa firma de compromisos futuros que poidan resultar prexudiciais no bulebule xerado pola UTE.

O capital valeuse de situacións graves para implementar a estratexia do “shock” e gañar posicións. Pola contra, aproveitaremos o “shock” que nesta ocasión deixou en evidencia as gretas do capitalismo para pór en valor e fortalecer o espírito e o traballo colectivo, a solidariedade de clase, o sindicalismo, o auzolan, a sociedade organizada…