Telesforo Monzon eLab é o Laboratorio de Estudos Vascos Herrigintza e o grupo de investigación Parte Hartuz da UPV/EHU quen realizan o Nacionómetro. Para esta sexta medición realizáronse 1.422 enquisas en abril de 2024. Nesta noticia recollemos algúns dos resultados máis significativos, pero está dispoñible na súa totalidade.
Sentimentos e adhesións
No conxunto de Euskal Herria, o sentimento vasco é o que máis apego ten (7,8 nunha escala de 0-10), por encima dos sentimentos español e francés (6,4). En Ipar Euskal Herria hai dúas identidades con maior apego (os vascos 8,8; os franceses 7,6) que en Álava, Gipuzkoa e Bizkaia (os vascos 8,5; os españois 6,1). “A maior diferenza entre ambos se observa no apego á identidade de Estado. Na CAPV é sensiblemente inferior e a proporción de poboación cunha adhesión de 10 é do 13,7% en Ipar Euskal Herria”.
En Navarra, pola contra, o sentimento máis positivo é o navarro (8,5), seguido do español (7,2) e o vasco (4,8). En Navarra hai outro dato significativo: “O sentimento vasco xera unha gran contrariedade en gran parte da cidadanía (o 23,2% manifesta unha adhesión de 0)”.
Claves para a linguaxe e a adhesión
O Metro preguntou polas claves máis importantes para desenvolver unha ou outra adhesión, e chama a atención a diferente importancia que se lle dá á lingua.
Segundo os cidadáns, as linguas (o francés ou o castelán) son o elemento máis determinante para sentirse parte de Francia ou de España (7,8). A continuación van a posesión de documentos oficiais, “vivir en Francia ou en España” ou “compartir costumes e tradicións”. Pola contra, a clave para sentirse vasco sería a “vontade” (8,1), en segundo e terceiro lugar están os “habitar en Euskal Herria” (7,9) e “compartir costumes e tradicións” (7,8), en cuarto lugar a posesión de documentos oficiais (7,4), en quinto lugar o nacemento no País Vasco (7,3) e en sexto lugar aparece “poder falar en eúscaro” (6,8). Aos navarros e navarras que senten navarros e non vascos tamén se lles preguntou sobre os principais soportes do seu sentimento, e ser vasco ten unha puntuación de 2,3.
Do latexado independentista
Si no interior de Euskal Herria celebrásese un referendo "nunha situación consensuada e aprobada" cos estados, o 35,2% dos cidadáns votaría a favor e o 26,8% en contra. En cambio, si pregúntase pola independización de Francia ou de España, as actitudes cambian substancialmente: o 25,6% móstrase de acordo ou moi de acordo coa independencia, pero o 43% móstrase descontento ou moi descontento.
A Nación preguntou aos cidadáns polo acordo ou desacordo ao redor de tres frases co fin de identificar as causas desta desigualdade. En primeiro lugar, “a consecución do Estado vasco é imprescindible, alcanzándoo de calquera xeito”: 53,7% en contra ou moi en contra, 29,4% a favor ou moi a favor. “Eu estaría a favor do Estado vasco, se iso non xera conflito” e “o independentismo non me atrae” foron outras dúas preguntas: o 66% da cidadanía estivo de acordo ou moi de acordo.
“As hipóteses anteriores refórzanse, é dicir, os imaxinarios e as proxeccións que activa o independentismo non son positivos neste grupo de xente, e a comprensión ou visión conflitiva dun proceso así fai que unha xente se retire”, conclúe o Metro Nacional.